Orędzie uświęcania: Kościół Nazarejczyka
- 25 czerwca, 2004
- przeczytasz w 4 minuty
Wielkie Przebudzenie, którego źródłem był nowy sposób ewangelizacji Jana Wesleya zapoczątkowało istnienie wielu Kościołów i wspólnot chrześcijańskich, zaliczających się do ruchu uświęceniowego. Wystarczy tu wymienić Armię Zbawienia, wolnych metodystów czy kościoły wesleyańskie. Wszystkie te wspólnoty łączy teologiczny konserwatyzm, pobożność pietystyczna, prosta liturgia, przekonanie o konieczności pracy wśród ubogich i niewierzących oraz wiara w niezbędność powtórnych narodzin i rozwoju osobistej świętości. Największym, choć słabo w Polsce znanym, Kościołem należącym do tej tradycji jest Kościół Nazarejczyka (Church of Nazarene — CoN) skupiający prawie milion czterysta tysięcy wiernych na całym świecie. To dużo, biorąc pod uwagę, że wspólnota ta istnieje dopiero niespełna sto lat.
Lud uświęcenia
Kościół Nazarejczyka definiuje swoją duchowość jako wesleyańsko-uświęceniową, skupioną na przemienianiu świata w duchu biblijnej świętości. Cała teologia tej wspólnoty oparta jest na wesleyańskim rozumieniu zbawienia z łaski przez wiarę, znaczeniu powtórnych narodzin czy pojmowaniu Kościoła jako wspólnoty kochających się uczniów zmierzających razem do doskonałości chrześcijańskiej. Wspólnota jasno nawiązuje też do tradycji arminiańskiej, przyjmując wiarę w to, że Jezus umarł za wszystkich (a nie tylko, jak w tradycji ortodoksyjnie kalwińskiej, za wybranych) oraz w wolną ludzką wolę — czyli w daną ludziom przez Boga możliwość wyboru Boga i zbawienia (znowu w opozycji do kalwinizmu, odrzucającego taką możliwość).
Niezwykle ważne jest także przekonanie, wspólne metodyzmowi i ruchowi uświęceniowemu, że Chrystus wybawia nas od wszystkich grzechów, odnawiając w nas obraz dzieci Bożych. Kościół Nazarejczyka, podobnie jak większość wspólnot należących do ruchu uświęceniowego, charakteryzuje się też absolutnym chrystocentryzmem, czymś — co sami wierni i duchowni tego Kościoła określają “Jezusową obsesją”. My czcimy Jezusa! Kochamy Jezusa! Myślimy o Jezusie? Mówimy o Jezusie! Żyjemy Jezusem. To jest dla nas esencja naszej świętości — opisują swoją pobożność wierni Kościoła Nazarejczyka w jednej z ulotek.Podobnie jak inne Kościoły wywodzące się z ruchu uświęceniowego, CoN kładzie mocny nacisk na duchowe i fizyczne uzdrowienie, jakie można osięgnąć dzięki wytrwałej modlitwie. Jednak, inaczej niż bardziej radykalne wspólnoty, Kościół ten uznaje medycynę za drogę na jakiej Bóg może działać, a nie za przeszkodę czy wręcz dzieło Szatana.
Kręte drogi
Powstałay na początku XX wieku Kościół Nazarejczyka (pierwotnie Zielonoświątkowy Kościół Nazarejczyka) ukształtował się w wyniku połączenia trzech grup chrześcijan należących do ruchu uświęceniowego: The Association of Pentecostal Churches of America; The Holiness Church of Christ oraz Church of Nazarene.
Najstarszą z nich była Association of Pentecostal Churches of America. Organizacja ta powstała z inspiracji założonego w 1887 roku Ludowego Kościoła Ewangelikalnego w Providence (Rhode Islands). Zbór ten w ciągu kilku lat założył niezależne misje, m.in. w Lyn (Massachusetts), a w 1890 roku powołał wraz z niezależnymi zborami ruchu uświęceniowego Central Evangelical Holiness Association (CEHA). Dwa lata później wspólnota ta ordynowała na pastora pierwszą kobietę. W 1896 roku CEHA zjednoczyło się z inną, powstałą z połączenia w 1894 roku trzech wspólnot ewangelikalnych, uświęceniową organizacją Association of Pentecostal Churches of America i przyjęła jej nazwę. Grupa wydawała periodyk “Bellulah Christian” i planowała misję w Indiach.
Holiness Church of Christ powstał w Teksasie w 1894 roku. Jednoczył on, na zasadach kongregacjonalistycznych, kilkanaście niezależnych zborów ruchu uświęceniowego i sponsorował teologiczną uczelnię w Peniel.
Największy wpływ na ukształtowanie Kościoła Nazarejczyka miał jednak pierwotny Church of Nazarene powołany do istnienia przez Phineasa F. Bresee w październiku 1895 roku w Los Angeles. Bresee uważał, że wierni jego Kościoła powinni, idąc za przykładem Jezusa Chrystusa, wytrwale głosić Ewangelię ubogim. Dlatego odrzucał bogaty wystrój świątyń i kaplic uznając, że środki zaoszczędzone w ten sposób należy przeznaczyć na głoszenie Dobrej Nowiny i wspomaganie najbiedniejszych.
Te trzy niezależne wspólnoty zaczęły się jednoczyć w 1907 roku przede wszystkim dzięki pracy C. W. Rutha — asystenta Superintendenta Kościoła Nazarejczyka, który miał świetne kontakty w środowiskach uświęceniowo-wesleyańskich. Proces zjednoczenia trzech wspólnot w jedną zakończył się 14 października 1908 roku. Nowy kościół przyjął nazwę Zielonoświątkowy Kościół Nazarejczyka (przymiotnik Zielonoświątkowy usunięto z nazwy podczas Konferencji Generalnej w 1919 roku, ze względu na zmianę znaczenie tego słowa — związaną z działalnością ruchów pentekostalnych).
Gościnne skrzydła CoN
W kolejnych latach do (Zielonoświątkowego) Kościoła Nazarejczyka przyłączały się kolejne grupy należące do ruchu uświęceniowego. W 1915 roku uczyniła to Misja Zielonoświątkowa utworzona w 1898 roku przez prezbiteriańskiego kaznodzieję J. O. McClurkana. W tym samy roku do CoN przystąpił Kościół Zielonoświątkowy Szkocji. Powstał on 9 lat wcześniej, gdy na skutek głoszenia poglądów wesleyańskich ks. George Sharpe został usunięty ze szkockiego Kościoła Kongregacjonalistycznego.
W 1922 roku do Kościoła Nazarejczyka wstąpiło 1000 członków Stowarzyszenia Uświęceniowego świeckich (Laymens’s Holiness Association).
W latach 50. XX wieku do CoN dołączyło założone w 1893 roku przez George’a Weversa Stowarzyszenie Misyjne Wiary Hephizbah, a w roku 1952 brytyjska Międzynarodowa Misja Uświęceniowa. Również w tym okresie przyłączyły się do Kościoła Nazarejczyka: Kalwaryjski Kościół Uświęceniowy oraz Kościół Pracowników Ewangelii z Kanady. W roku 1988 z CoN zjednoczył się nigeryjski Kościół Nazarejczyka. Powstał on w latach 40. i od początku, choć pozostawał całkowicie niezależny, kierował się zasadami i prawem amerykańskiej wspólnoty.
Wspólnota międzynarodowa
Od samego początku swojego istnienia Kościół Nazarejczyka skupiał się na pracy misyjnej. Już w momencie zjednoczenia trzech wspólnot ich misjonarze pracowali w Meksyku, Indiach, Afryce Południowej, Japonii i na Karaibach. Zaangażowanie misyjne w regionie Pacyfiku rozpoczęło się w 1945 roku, zać niespełna trzy lata później misjonarze Kościoła Nazarejczyka przybyli do Europy. Obecnie misjonarze tej wspólnoty pracują w 138 krajach świata. Prowadzą w nich szkoły, uczelnie teologiczne i medyczne oraz szpitale. Tak dynamiczna praca misyjna sprawiła, że Kościół Nazarejczyka liczy obecnie prawie milion czterysta wiernych, skupionych w 12.600 kongregacjach.
Tomasz P. Terlikowski