Psalm 41 — Panie, zachowaj mnie przy życiu

Zapraw­dę, „szczę­śli­wy któ­ry trosz­czy się o ubo­gie­go i bied­ne­go” [1], bo w ludz­kiej nędzy odnaj­du­je Boga żywe­go, Boga wcie­lo­ne­go w tych, któ­rzy od zawsze są Mu naj­bliż­si. „Ana­wim” Jah­we, ci ubo­dzy świa­ta, współ­dzie­lą z Naj­wyż­szym bez­mier­ną tęsk­no­tę. Jak pra­gnie­nie woła o napój, a głód o pokarm, tak nędza przy­zy­wa nasze­go miło­sier­dzia dla Boga i ludzi, jest wiel­ką epi­kle­zą o miłość.

„Kyrie ele­ison” – śpie­wa­my w litur­gii, tłu­ma­cząc te sło­wa „Panie, zmi­łuj się nad nami”. Mogą one też ozna­czać: „Pochyl się nad nami, przy­tul nas”. Bóg wcie­lo­ny, ogo­ło­co­ny, bez­bron­ny i zra­nio­ny, tymi sło­wa­mi woła rów­nież do każ­de­go z nas. Tu poja­wia się kolej­ny obraz: Pon­cjusz Piłat uka­zu­je świa­tu postać ubi­czo­wa­ne­go w koro­nie cier­nio­wej. Przed­sta­wia Go sło­wa­mi: „Oto czło­wiek!” Z ust udrę­czo­ne­go nie pada żad­ne sło­wo, lecz trud­no o bar­dziej wyra­zi­sty i dono­śny krzyk, niż ten ukry­ty w mil­cze­niu Naza­rej­czy­ka.

Miłość pra­gnie speł­nie­nia, a nasz Bóg chce być Emma­nu­elem, Bogiem z nami; chce trwać przy uko­cha­nym czło­wie­ku, jak opi­su­je to psal­mi­sta:

„Jah­we będzie go strzegł i zacho­wa przy życiu;

i uszczę­śli­wi na zie­mi,

i nie wyda go na żer jego nie­przy­ja­ciół” (Ps. 41,3)

Dal­sze sło­wa Psal­mu przy­wo­łu­ją obraz odda­ne­go sobie mał­żeń­stwa, któ­re pra­gnie być ze sobą w dobrym i złym, w szczę­ściu i w cho­ro­bie, aż do śmier­ci:

„Jah­we pod­trzy­ma go na łożu bole­ści,

jego posła­nie popra­wi w cza­sie cho­ro­by” (Ps. 41,4)

Naj­wyż­szy jak tro­skli­wy mał­żo­nek pochy­la się nad tym, któ­ry odpo­wie­dział na Jego miłość. Pod­trzy­mu­je go w cier­pie­niu, a nawet wcho­dzi z nim w śmierć – tam gdzie żaden z ludzi nie może nam już towa­rzy­szyć.

Tutaj obraz two­rzo­ny przez psal­mi­stę nabie­ra więk­szej teo­lo­gicz­nej głę­bi: cho­ro­ba zosta­je połą­czo­na z grze­chem. Proś­ba do Boga o uzdro­wie­nie nie doty­czy więc jedy­nie fizycz­nych dole­gli­wo­ści. Myśl psal­mu zata­cza koło: ten któ­ry ota­cza opie­ką ubo­gich sam oka­zu­je się być nędza­rzem. Miło­sier­dzie sta­je się kwe­stią mię­dzy­ludz­kiej empa­tii: czy potra­fi­my prze­ba­czyć, by i nam zosta­ło prze­ba­czo­ne? Czy potra­fi­my nie sądzić i nie potę­piać, by same­mu nie zaznać sądu i potę­pie­nia?

Zaraz też pozna­je­my tych, któ­rym empa­tii nie star­cza. To oskar­ży­cie­le, pra­gną­cy śmier­ci psal­mi­sty. W sądo­wej roz­pra­wie, jaka toczy się nad czło­wie­kiem na kar­tach Biblii, rola oskar­ży­cie­la przy­pa­da sza­ta­no­wi. Obroń­cą i sędzią jest w tym try­bu­na­le Bóg. On wsta­wia się za nami nie­ustan­nie, jest naszym rzecz­ni­kiem i adwo­ka­tem. Wie­my już jaki zapa­da wyrok w tej spra­wie: unie­win­nia­ją­cy! Rów­nież psal­mi­sta zda­je się go znać, gdy pisze mimo swej grzesz­no­ści:

„ Ale wspo­mo­żesz mnie dla nie­win­no­ści mojej

i posta­wisz mnie przed obli­czem swo­im na wie­ki” (Ps. 41,13)

Oto sło­wa czło­wie­ka uspra­wie­dli­wio­ne­go, czy­li każ­de­go z nas.

„Bło­go­sła­wio­ny Jah­we, Bóg Izra­ela,

od wie­ku aż po wie­ki! Amen, amen.” (Ps. 41,14)

Jacek Szy­mań­ski

Przy­pi­sy:

[1] Ps 41,2. Sło­wa Psal­mu 41 w tłu­ma­cze­niu ks. Sta­ni­sła­wa Łacha: „Księ­ga Psal­mów”, Poznań 1990.