Święty Filip Apostoł

Jezus wysta­wia Fili­pa na pró­bę nad Jezio­rem Gene­za­ret, pyta­jąc o to, skąd kupić chle­ba dla nakar­mie­nia ludzi, któ­rzy za nim przy­szli. Wyda­je się, że Filip pró­by pozy­tyw­nie nie prze­szedł. Wła­ści­wa odpo­wiedź powin­na chy­ba brzmieć: Panie, Ty dasz im jeść. Zamiast tego odpo­wie­dział, że i dwie­ście dena­rów (czy taką kwo­tą gro­no naj­bliż­szych Jezu­so­wi wte­dy dys­po­no­wa­ło?) nie wystar­czy na zakup chle­ba. Następ­nie widzi­my Fili­pa, do któ­re­go zgła­sza­ją się Gre­cy przy­by­li na świę­to Pas­chy do Jero­zo­li­my, by oddać pokłon Bogu (czyż­by byli to nawró­ce­ni na juda­izm kon­wer­ty­ci z pogań­stwa?) z proś­bą o zoba­cze­nie Jezu­sa (może usły­sze­li o Nim w związ­ku z trium­fal­nym wjaz­dem do Jero­zo­li­my). Ostat­ni frag­ment Ewan­ge­lii, w któ­rym Filip jest wymie­nio­ny imien­nie, doty­czy jego proś­by skie­ro­wa­nej do Jezu­sa na krót­ko przed wyda­rze­niem męki o poka­za­nie uczniom Ojca. I Jezus odpo­wia­da Fili­po­wi: „Kto Mnie zoba­czył, zoba­czył tak­że i Ojca”.

Dzie­je Apo­stol­skie imien­nie wspo­mi­na­ją Fili­pa Apo­sto­ła tyl­ko raz jako trwa­ją­ce­go na modli­twie wraz z inny­mi po śmier­ci i zmar­twych­wsta­niu Jezu­sa. Tra­dy­cja poda­je, że Filip gło­sił Ewan­ge­lię w kra­inie Par­tów, Gre­cji, Scy­tii, Lidii, Fry­gii, Azo­cie. Tam miał ponieść śmierć męczeń­ską, będąc powie­szo­nym na krzy­żu i uka­mie­no­wa­nym.

W II wie­ku poja­wi­ły się pisma w gru­pach gno­styc­kich  przy­pi­sy­wa­ne apo­sto­ło­wi Fili­po­wi. Jed­no z takich pism – Ewan­ge­lia według św. Fili­pa – zosta­ła odna­le­zio­na w Nag Ham­ma­di. Odna­le­zio­ny tekst został zapi­sa­ny w języ­ku kop­tyj­skim jako tłu­ma­cze­nie z gre­ki. Jest to zbiór luź­nych wypo­wie­dzi i roz­wa­żań w rodza­ju: „Świa­tło i ciem­ność, życie i śmierć, pra­we i lewe są sobie brać­mi, nie moż­na oddzie­lić ich od sie­bie. Dla­te­go ani dobrzy nie są dobry­mi, ani źli zły­mi, ani żywi nie żyją, ani umar­li nie zmar­twych­wsta­ją. Dla­te­go każ­dy z nich powró­ci zno­wu do swe­go sta­nu pier­wot­ne­go. Wynie­sie­ni zaś ponad świat są nie­ro­ze­rwal­ni, są wiecz­ni” [1] – przy­po­mi­na­ją­cych nie­co apo­kry­ficz­ną Ewan­ge­lię Toma­sza.

Filip w Ewan­ge­lii Jano­wej czę­sto wystę­pu­je w towa­rzy­stwie Andrze­ja – bra­ta Pio­tro­we­go. Nato­miast świę­to obcho­dzi wspól­nie z innym apo­sto­łem – Jaku­bem Młod­szym. Począt­ko­wo obcho­dzo­no je w Koście­le Zachod­nim 1 maja, lecz po usta­no­wie­niu w 1955 roku tego dnia świę­tem ku czci św. Józe­fa Robot­ni­ka, Kościół Rzym­sko­ka­to­lic­ki prze­su­nął je na 11 maja, a w roku 1969, po refor­mie kalen­da­rza, wyzna­czo­no je na 3 maja (i tak obcho­dzi je Kościół Ewan­ge­lic­ko-Augs­bur­ski). Nato­miast z uwa­gi na fakt, że 3 maja jest w Pol­sce świę­tem Mat­ki Bożej Kró­lo­wej Pol­ski, kato­li­cy w naszym kra­ju wspo­mi­na­ją św. Fili­pa i św. Jaku­ba Młod­sze­go 6 maja. Kościół Wschod­ni wspo­mi­na świę­te­go Fili­pa 14/27 listo­pa­da oraz 30 czerwca/13 lip­ca jako Sobór dwu­na­stu apo­sto­łów.

Doro­ta Walen­cik

Przy­pi­sy:

[1] Apo­kry­fy Nowe­go Testa­men­tu t.1 pod red. ks. Mar­ka Sta­ro­wiej­skie­go, TN KUL Lublin 1986, str. 134–137.