Uchwała ŚFL w sprawie Wspólnej Deklaracji

1. Nowe wspól­ne wsłu­chi­wa­nie się w Dobrą Nowi­nę zwia­sto­wa­ną w Piśmie Świę­tym oraz recep­cja osią­gnięć w zakre­sie bibli­sty­ki, teo­lo­gii i histo­rii dopro­wa­dzi­ły do wyraź­ne­go zbli­że­nia w kwe­stii rozu­mie­nia uspra­wie­dli­wie­nia grzesz­ni­ka z łaski Bożej przez wia­rę w czyn zbaw­czy Chry­stu­sa. Już pod­czas pierw­szej fazy dia­lo­gu, zakoń­czo­nej rapor­tem koń­co­wym “Ewan­ge­lia a Kościół” (1972), oka­za­ło się, że ist­nie­je moż­li­wość sfor­mu­ło­wa­nia zgod­ne­go rozu­mie­nia uspra­wie­dli­wie­nia.
   
2. Dwa dia­lo­gi na płasz­czyź­nie kra­jo­wej wnio­sły istot­ny wkład do całej sprawy:dialog w USA (“Justi­fi­ca­tion by Faith”, 1985) i dia­log w Niem­czech (“Leh­rve­rur­te­ilun­gen — kirchentrennend?”,1986). Na temat dru­gie­go z nich wypo­wie­dział się w spo­sób wią­żą­cy w 1994 r. Zjed­no­czo­ny Kościół Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­ski w Niem­czech.
   
3. Trze­cia faza mię­dzy­na­ro­do­we­go dia­lo­gu lute­rań­sko-rzym­sko­ka­to­lic­kie­go zakoń­czy­ła się ogło­sze­niem rapor­tu “Kościół i uspra­wie­dli­wie­nie” (1994).
   
4. Rów­nież w dia­lo­gach regio­nal­nych i mię­dzy­na­ro­do­wych pro­wa­dzo­nych z inny­mi Kościo­ła­mi cen­tral­ne zna­cze­nie nauki o uspra­wie­dli­wie­niu dla zawar­to­ści wła­ści­we­go gło­sze­nia Ewan­ge­lii było przed­mio­tem szcze­gól­nej uwa­gi.
   
5. W łonie samej ŚFL temat uspra­wie­dli­wie­nia był waż­nym zagad­nie­niem. Zgro­ma­dze­nie Ogól­ne w Hel­sin­kach (1963) pró­bo­wa­ło ogar­nąć ten temat w całej jego zło­żo­no­ści. W dal­szym roz­wo­ju doszło do owoc­ne­go pogłę­bie­nia róż­nych aspek­tów posel­stwa o uspra­wie­dli­wie­niu. Waż­ną rolę w tym pro­ce­sie ode­gra­ły dia­lo­gi eku­me­nicz­ne Kościo­łów lute­rań­skich i ŚFL.
   
6. Doj­rzał więc czas na wspól­ną dekla­ra­cję lute­rań­sko-rzym­sko­ka­to­lic­ką w spra­wie nauki o uspra­wie­dli­wie­niu. Bilans osią­gnięć dia­lo­go­wych został doko­na­ny, osią­gnię­cia te uję­to w for­mie suma­rycz­nej dekla­ra­cji, wobec któ­rej Kościo­ły mogą zająć ofi­cjal­ne sta­no­wi­sko.

II. Cha­rak­ter “Wspól­nej dekla­ra­cji”

1. “Wspól­na dekla­ra­cja” ma nastę­pu­ją­ce zamia­ry (& 5):Chce ona uka­zać, że na pod­sta­wie dia­lo­gu Kościo­ły lute­rań­skie i Kościół rzym­sko­ka­to­lic­ki są teraz w sta­nie repre­zen­to­wać wspól­ne rozu­mie­nie nasze­go uspra­wie­dli­wie­nia przez Bożą faskę w wie­rze w Chry­stu­sa. Nie zawie­ra ona wszyst­kie­go, co w każ­dym Koście­le naucza się na temat uspra­wie­dli­wie­nia; sta­no­wi jed­nak kon­sens w pod­sta­wo­wych praw­dach nauki o uspra­wie­dli­wie­niu oraz uka­zu­je, że ist­nie­ją­ce nadal róż­ne podej­ścia nie są już powo­dem do for­mu­ło­wa­nia potę­pień dok­try­nal­nych.
   
2. “Wspól­na dekla­ra­cja” nie jest nową i odręb­ną pre­zen­ta­cją uspra­wie­dli­wie­nia, któ­ra chce zająć miej­sce obok wspo­mnia­nych doku­men­tów dia­lo­go­wych i źró­deł udo­ku­men­to­wa­nych w anek­sie (por. “Źró­dła do Wspól­nej dekla­ra­cji w spra­wie nauki o uspra­wie­dli­wie­niu”). Nie opra­co­wa­no jej tak­że po to, aby Kościo­ły przy­ję­ły ją jako nowe wyzna­nie wia­ry.
   
3. “Wspól­na dekla­ra­cja” sta­no­wi kon­sens w pod­sta­wo­wych praw­dach doty­czą­cych nauki o uspra­wie­dli­wie­niu. We wspól­nych wypo­wie­dziach “Wspól­nej dekla­ra­cji” pod­kre­śla się te zgod­no­ści poglą­dów, acz­kol­wiek ist­nie­ją róż­ni­ce, o któ­rych wspo­mi­na się w && 18 do 39.
   
4. “Wspól­na dekla­ra­cja” zachę­ca Kościo­ły lute­rań­skie i Kościół rzym­sko­ka­to­lic­ki do wza­jem­ne­go wyra­że­nia prze­ko­na­nia, że potę­pie­nia dok­try­nal­ne XVl: stu­le­cia nie mają już mocy obo­wią­zu­ją­cej, o ile w obu Kościo­łach uspra­wie­dli­wie­nie jest naucza­ne w taki spo­sób, w jaki zosta­ło przed­sta­wio­ne we “Wspól­nej dekla­ra­cji”.
   
5. Pyta­nie, jakie sekre­tarz gene­ral­ny posta­wił Kościo­łom człon­kow­skim Świa­to­wa Fede­ra­cja Lute­rań­ska w liście z lute­go 1997 r., doty­czy tyl­ko lute­rań­skich potę­pień dok­try­nal­nych odno­śnie do kato­lic­kiej nauki o uspra­wie­dli­wie­niu. Jed­nak pre­zen­ta­cja uspra­wie­dli­wie­nia we “Wspól­nej dekla­ra­cji” jest pomy­śla­na tak­że jako pod­sta­wa do tego, aby Kościół rzym­sko­ka­to­lic­ki zło­żył podob­ne oświad­cze­nie w spra­wie rzym­sko­ka­to­lic­kich potę­pień dok­try­nal­nych doty­czą­cych lute­rań­skiej nauki o uspra­wie­dli­wie­niu.
   
6. Zasa­da wza­jem­no­ści, jaką posłu­gu­je się “Wspól­na dekla­ra­cja”, ma istot­ne zna­cze­nie dla jej meto­dy i sta­no­wi dla­te­go pod­sta­wę dla jej wła­ści­we­go zro­zu­mie­nia. “Wspól­na dekla­ra­cja” sta­no­wi eku­me­nicz­ne poro­zu­mie­nie, tzn. poro­zu­mie­nie mię­dzy Kościo­ła­mi lute­rań­ski­mi a Kościo­łem rzym­sko­ka­to­lic­kim w tra­dy­cyj­nej kwe­stii o cha­rak­te­rze roz­ła­mo­wo-kościel­nym.
   
7. “Wspól­na dekla­ra­cja” jest tak­że oświad­cze­niem, któ­re za cel sta­wia sobie, że uzgod­nie­nie w rozu­mie­niu uspra­wie­dli­wie­nia musi zna­leźć odbi­cie i potwier­dze­nie w życiu i dok­try­nie Kościo­łów (& 43).
   
8. Przy­ję­cie takiej dekla­ra­cji nie ozna­cza dla­te­go koń­ca dia­lo­gu lute­rań­sko-rzym­sko­ka­to­lic­kie­go na temat uspra­wie­dli­wie­nia i jego zna­cze­nia. Prze­ciw­nie, zawie­ra ona zobo­wią­za­nie do kon­ty­nu­owa­nia dia­lo­gu w opar­ciu o osią­gnię­te uzgod­nie­nia. “Wspól­na dekla­ra­cja” sama wymie­nia waż­ne kwe­stie, któ­re wyma­ga­ją dal­sze­go wyja­śnie­nia: doty­czą one mię­dzy inny­mi rela­cji mię­dzy Sło­wem Bożym a nauką kościel­ną jak rów­nież nauki o Koście­le, jego auto­ry­te­tu, jed­no­ści, urzę­du i sakra­men­tów, wresz­cie rela­cji mię­dzy uspra­wie­dli­wie­niem a ety­ką spo­łecz­ną (& 43).
   
9. W ostat­nich latach oka­zy­wa­no nauce o uspra­wie­dli­wie­niu więk­sze zain­te­re­so­wa­nie teo­lo­gicz­ne, pogłę­bio­no też dys­ku­sję nad jej zna­cze­niem eku­me­nicz­nym. “Wspól­ną dekla­ra­cję” nale­ży czy­tać w tym kon­tek­ście. Obec­nie jed­nak trze­ba wspól­nie dalej zba­dać nie tyl­ko kon­se­kwen­cje tej nauki dla szcze­gól­nych obsza­rów dok­try­ny i pra­xis Kościo­ła, lecz ist­nie­je też koniecz­ność pro­wa­dze­nia dal­szych fun­da­men­tal­nych badań w dzie­dzi­nie nauki o uspra­wie­dli­wie­niu.

III. Suma­rycz­na ana­li­za sta­no­wisk Kościo­łów człon­kow­skich Świa­to­wa Fede­ra­cja Lute­rań­ska wobec “Wspól­nej dekla­ra­cji”, doko­na­na przez Insty­tut Badań Eku­me­nicz­nych w Stras­bur­gu

1. /a/ W momen­cie doko­ny­wa­nia tej ana­li­zy (12 czerw­ca 1998) spo­śród ogól­nej licz­by 122 Kościo­łów człon­kow­skich i 2 Kościo­łów sto­wa­rzy­szo­nych, na list sekre­ta­rza gene­ral­ne­go z lute­go 1997 r. odpo­wie­dzia­ło 89 Kościo­łów człon­kow­skich. Kościo­ły te repre­zen­tu­ją 54 716 821 wier­nych, co ozna­cza 95% lute­ran zwią­za­nych z ŚFL. Wywo­dzą się one ze wszyst­kich regio­nów: z Afry­ki (19), Ame­ry­ki Łaciń­skiej {11), Ame­ry­ki Pół­noc­nej (3), Azji (23) i Euro­py (33).
   
2. /b/ odpo­wie­dzi ana­li­zo­wa­no w opar­ciu o & 40 i 41 “Wspól­nej dekla­ra­cji” i pyta­nia posta­wio­ne w liście sekre­ta­rza gene­ral­ne­go.
   
3. /c/ Spo­śród 89 Kościo­łów człon­kow­skich, któ­re zaję­ły sta­no­wi­sko, 80 odpo­wie­dzia­ło “tak”. Odpo­wiedź pię­ciu brzmia­ła “nie”. Jed­na odpo­wiedź jest trud­na do zin­ter­pre­to­wa­nia, lecz raczej trze­ba ją uznać za “tak”. Trzy odpo­wie­dzi są trud­ne do zin­ter­pre­to­wa­nia, lecz raczej trze­ba je uznać za “nie”.
   
4. /d/ 80 pozy­tyw­nych odpo­wie­dzi sta­no­wi 89,9% nade­sła­nych sta­no­wisk (91%, jeśli doli­czy się trud­ną odpo­wiedź, któ­rą raczej trze­ba uznać za “tak”. Repre­zen­tu­ją one 45 137 913 lub 78,3% lute­ran nale­żą­cych do ŚFL (48 470 654 lub 84,1% lute­ran nale­żą­cych do ŚFL, gdy doli­czy się trud­ną odpo­wiedź, któ­rą raczej trze­ba uznać za “tak”. W ten spo­sób Kościo­ły, któ­re repre­zen­tu­ją solid­ną więk­szość wspól­no­ty lute­rań­skiej, przy­ję­ły “Wspól­ną dekla­ra­cję”.
   
5. /e/ Pięć odpo­wie­dzi nega­tyw­nych ozna­cza 5,6% nade­sła­nych sta­no­wisk (9%, gdy doli­czy się odpo­wie­dzi trud­ne). Repre­zen­tu­ją one 1 598 287 lub 2, 7% lute­ran w ŚFL (6 246 167 lub 10,8% lute­ran w ŚFL, gdy doli­czyć trud­ne odpo­wie­dzi). W obu spo­so­bach licze­nia odpo­wie­dzi pozy­tyw­ne znacz­nie prze­wyż­sza­ją nega­tyw­ne.
   
6. /f/ Według ana­li­zy stras­bur­skiej akcep­ta­cja usta­leń “Wspól­nej dekla­ra­cji” przez Radę ŚFL była­by cał­ko­wi­cie zgod­na z kon­sen­sem, jaki ujaw­nił się w sta­no­wi­skach Kościo­łów człon­kow­skich.

IV. Punk­ty widze­nia i prze­my­śle­nia doty­czą­ce pro­ce­su recep­cji “Wspól­nej dekla­ra­cji” w Kościo­łach

1. /a/ Więk­szość odpo­wie­dzi nade­sła­nych przez Kościo­ły człon­kow­skie zawie­ra w ten lub inny spo­sób oce­nę pro­ce­su recep­cji “Wspól­nej dekla­ra­cji”. Nie­któ­re Kościo­ły już na obec­nym eta­pie uzna­ły pro­ces dys­ku­sji i recep­cji za korzyst­ny dla sto­sun­ków eku­me­nicz­nych.
   
2. /b/ Pew­ne tema­ty oka­za­ły się jed­nak nad­zwy­czaj trud­ne i sta­ły się przed­mio­tem inten­syw­nych dys­ku­sji. Rów­nież nie­któ­re Kościo­ły, któ­re zaak­cep­to­wa­ły “Wspól­ną dekla­ra­cję”, uzna­ły te tema­ty za pro­blem. Muszą być one przed­mio­tem dal­szych dys­ku­sji i stu­diów pro­wa­dzo­nych zarów­no w śro­do­wi­skach lute­rań­skich jak i wspól­nie przez lute­ran i kato­li­ków. Szcze­gól­ne trud­no­ści doty­czą pozy­cji nauki o uspra­wie­dli­wie­niu jako kry­te­rium (& i8), kon­ku­pi­scen­cji i grze­chu obec­ne­go w uspra­wie­dli­wio­nym (&& 28–30) oraz sto­sun­ku mię­dzy dobry­mi uczyn­ka­mi a zacho­wa­niem łaski (&
   
3. /c/ Poza tymi kwe­stia­mi, któ­re doty­czą bez­po­śred­nio uspra­wie­dli­wie­nia, deba­ta uka­za­ła koniecz­ność pod­ję­cia dal­szych wysił­ków zmie­rza­ją­cych do wyja­śnie­nia, czym jest wła­ści­wie rozu­mia­ny kon­sens eku­me­nicz­ny. “Wspól­na dekla­ra­cja” rości sobie pra­wo do kon­sen­su, któ­ry moż­na by nazwać “kon­sen­sem zróż­ni­co­wa­nym”, tzn. kon­sen­sem, któ­ry wystar­cza dla osią­gnię­cia okre­ślo­nych celów i dla­te­go jest kom­pa­ty­bil­ny z róż­ni­ca­mi, któ­re nadal pozo­sta­ją. Uzgod­nie­nie nie zawie­ra wszyst­kie­go, co w każ­dym Koście­le naucza się na temat uspra­wie­dli­wie­nia. Dopusz­cza dal­sze ist­nie­nie róż­nic, ale pod warun­kiem, że nie są już [one] powo­dem do for­mu­ło­wa­nia potę­pień dok­try­nal­nych (& 5).
   
4. /d/ Wie­lu dało wyraz nadziei, że zakoń­czo­ny powo­dze­niem pro­ces recep­cji “Wspól­nej dekla­ra­cji” rozu­mia­ny jako wza­jem­ne, eku­me­nicz­ne poro­zu­mie­nie w zakre­sie uspra­wie­dli­wie­nia i jako oświad­cze­nie, że potę­pie­nia dok­try­nal­ne XVI wie­ku nie mają już zasto­so­wa­nia, ma kon­se­kwen­cje pasto­ral­ne dla przy­szłych sto­sun­ków mię­dzy lute­ra­na­mi i kato­li­ka­mi na płasz­czyź­nie wspól­no­ty lokal­nej, zwłasz­cza pod­czas wspól­nej modli­twy i nabo­żeń­stwa. Nawet gdy “Wspól­na dekla­ra­cja” sama nie zno­si róż­nic, któ­re doty­czą urzę­du i sakra­men­tów, ist­nie­je nadzie­ja, że jest waż­ną pod­sta­wą postę­pu tak­że w tych dzie­dzi­nach.

B. ZALECENIE l. Prze­słan­ki

1. /a/ Do 12 czerw­ca 1998 r. 89 Kościo­łów człon­kow­skich Świa­to­wej Fede­ra­cji Lute­rań­skiej odpo­wie­dzia­ło na list sekre­ta­rza gene­ral­ne­go z lute­go 1997 r., w któ­rym je pytał, czy mogą zaak­cep­to­wać prze­ko­na­nia wyra­żo­ne przez “Wspól­ną dekla­ra­cję w spra­wie nauki o uspra­wie­dli­wie­niu”.
   
2. /b/ 80 Kościo­łów, któ­re repre­zen­tu­ją 78,3% lute­ran nale­żą­cych do ŚFL, zaak­cep­to­wa­ło zróż­ni­co­wa­ny kon­sens przed­sta­wio­ny we “Wspól­nej dekla­ra­cji“ ‘. Kon­sens do któ­re­go rości sobie pra­wo “Wspól­na dekla­ra­cja”, ma trzy aspek­ty. Po pierw­sze: treść kon­sen­su jest zawar­ta we wspól­nych wypo­wie­dziach roz­dzia­łu 1 (&& 8–12), roz­dzia­łu 3 (&& 14-I8 a.c) i roz­dzia­łu 4 (&& 19, 22, 25, 28, 31, 34, 37). Przy­ję­cie tych uzgod­nień nie jest niczym innym niż przy­ję­ciem kon­sen­su. Po dru­gie: “Wspól­na dekla­ra­cja” stoi na sta­no­wi­sku, że róż­ni­ce, któ­re nadal ist­nie­ją, doty­czą tema­tów, któ­re nie naru­sza­ją kon­sen­su w pod­sta­wo­wych praw­dach (por. & 40), tzn. że róż­ni­ce są kom­pa­ty­bil­ne z obu­stron­ną akcep­ta­cją wspól­nych wypo­wie­dzi “Wspól­nej dekla­ra­cji”. Po trze­cie: kon­sens ten uka­zu­je tak­że, że pozo­sta­ją­ce róż­ni­ce nie są już dalej powo­dem do potę­pień dok­try­nal­nych (& 5). Gdy jakiś Kościół akcep­tu­je uzgod­nie­nia zawar­te we “Wspól­nej dekla­ra­cji” i gdy na ich pod­sta­wie oświad­cza, że odno­śne potę­pie­nia dok­try­nal­ne nie mają mocy obo­wią­zu­ją­cej, mimo że róż­ni­ce pozo­sta­ją wów­czas moż­na powie­dzieć, że zaak­cep­to­wał rodzaj kon­sen­su, o jaki cho­dzi “Wspól­nej dekla­ra­cji”.
   
3. /c/ Jesz­cze więk­sza licz­ba Kościo­łów niż ta, o któ­rej mówi aka­pit b, oświad­czy­ła, że potę­pie­nia dok­try­nal­ne lute­rań­skich ksiąg wyzna­nio­wych nie doty­czą nauki Kościo­ła rzym­sko­ka­to­lic­kie­go przed­ło­żo­nej we “Wspól­nej dekla­ra­cji”.
   
4. /d/ Sekre­ta­riat gene­ral­ny ŚFL pro­wa­dzi listę Kościo­łów człon­kow­skich, któ­re przy­ję­ły lub jesz­cze przyj­mą prze­ko­na­nia wyra­żo­ne we “Wspól­nej dekla­ra­cji”. Sta­no­wi­ska, nade­sła­ne przez Kościo­ły, będą teraz i w przy­szło­ści do dys­po­zy­cji dla celów stu­dial­nych. W trak­cie dal­szej dys­ku­sji Kościo­ły, któ­re nie dały odpo­wie­dzi lub odpo­wie­dzia­ły nega­tyw­nie, będą mogły dopi­sać się do listy Kościo­łów akcep­tu­ją­cych. W każ­dym razie w łonie wspól­no­ty lute­rań­skiej w peł­ni będą akcep­to­wa­ne odpo­wie­dzi nega­tyw­ne.
   
5. /e/ Tego rodza­ju uchwa­ła, pod­ję­ta przez Radę w imie­niu ŚFL, jest ostat­nim kro­kiem w zin­te­gro­wa­nym pro­ce­sie dorad­czym i per­trak­ta­cyj­nym, w któ­rym uczest­ni­czy­ły Kościo­ły człon­kow­skie jak rów­nież gre­mia ŚFL. Tak więc wła­śnie lute­rań­ska akcep­ta­cja “Wspól­nej dekla­ra­cji” jest rezul­ta­tem pro­ce­su, któ­ry obej­mu­je zarów­no uchwa­ły akcep­tu­ją­cych Kościo­łów jak rów­nież uchwa­łę Rady SFL.

II. Oświad­cze­nie

Na bazie tych prze­sła­nek Rada POSTANOWIŁA:

1. - podzię­ko­wać za trud tym Kościo­łom człon­kow­skim, któ­re zaję­ły się “Wspól­ną dekla­ra­cją” i do niej się usto­sun­ko­wa­ły;
   
2. - podzię­ko­wać Insty­tu­to­wi Badań Eku­me­nicz­nych w Stras­bur­gu za to, że zre­ali­zo­wał proś­bę Rady z 1997 r. w spra­wie prze­ana­li­zo­wa­nia odpo­wie­dzi Kościo­łów;
   
3. - przy­jąć sta­no­wi­ska Kościo­łów człon­kow­skich wobec “Wspól­nej dekla­ra­cji” i ana­li­zę tych odpo­wie­dzi prze­pro­wa­dzo­ną przez Insty­tut Badań Eku­me­nicz­nych w Stras­bur­gu;
   
4. - doce­nić pozy­tyw­ne usto­sun­ko­wa­nie się do “Wspól­nej dekla­ra­cji” znacz­nej więk­szo­ści Kościo­łów, któ­re ze swej stro­ny repre­zen­tu­ją wyraź­ną więk­szość lute­ran zwią­za­nych z ŚFL;
   
5. - na pod­sta­wie pozy­tyw­nych odpo­wie­dzi wspo­mnia­nej więk­szo­ści zaak­cep­to­wać uzgod­nie­nia w nauce o uspra­wie­dli­wie­niu i w opar­ciu o nie oświad­czyć, że potę­pie­nia dok­try­nal­ne lute­rań­skich pism wyzna­nio­wych, odno­szą­ce się do nauki o uspra­wie­dli­wie­niu, nie doty­czą nauki Kościo­ła rzym­sko­ka­to­lic­kie­go przed­ło­żo­nej we “Wspól­nej dekla­ra­cji”;
   
6. - wystą­pić z ini­cja­ty­wą, aby kon­se­kwen­cje pasto­ral­ne, jakie posia­da­ją uzgod­nie­nia zawar­te we “Wspól­nej dekla­ra­cji”, zosta­ły wspól­nie usta­lo­ne z Kościo­łem rzym­sko­ka­to­lic­kim;
   
7. - w świe­tle obja­śnień i życzeń, wyra­żo­nych przez Kościo­ły w odpo­wie­dziach, pod­kre­ślić koniecz­ność dal­szych wspól­nych badań zarów­no w odnie­sie­niu do kon­se­kwen­cji nauki o uspra­wie­dli­wie­niu dla pew­nych obsza­rów dok­try­ny i pra­xis Kościo­ła, jak i w odnie­sie­niu do tema­tów zwią­za­nych z nauką o uspra­wie­dli­wie­niu, któ­re oka­za­ły się kon­tro­wer­syj­ne pod­czas pro­ce­su recep­cji;
   
8. - pro­sić sekre­ta­rza gene­ral­ne­go, aby opra­co­wał i przed­ło­żył Radzie w 1999 r. plan, zgod­nie z któ­rym pro­ble­my wymie­nio­ne w & 43 “Wspól­nej dekla­ra­cji” jak rów­nież dal­sze kwe­stie, któ­re w trak­cie narad i decy­zji w spra­wie “Wspól­nej dekla­ra­cji” obja­wi­ły się jako kon­tro­wer­syj­ne, mogły być roz­wa­ża­ne w łonie ŚFL jak rów­nież wspól­nie z Kościo­łem rzym­sko­ka­to­lic­kim;
   
9. - pro­sić sekre­ta­rza gene­ral­ne­go, aby po opu­bli­ko­wa­niu sta­no­wi­ska Kościo­ła rzym­sko­ka­to­lic­kie­go w kon­sul­ta­cji z pre­zy­den­tem i komi­te­tem wyko­naw­czym Świa­to­wej Fede­ra­cji Lute­rań­skiej oraz w poro­zu­mie­niu z Kościo­łem rzym­sko­ka­to­lic­kim usta­lił, jak “Wspól­na dekla­ra­cja” może uzy­skać odpo­wied­nie wspól­ne potwier­dze­nie przez Świa­to­wą Fede­ra­cję Lute­rań­ską i Kościół rzym­sko­ka­to­lic­ki.

Aneks Kościo­ły, któ­rych odpo­wiedź brzmia­ła “tak”

• Chrze­ści­jań­sko-Pro­te­stanc­ki Kościół Ang­ko­la w Indo­ne­zji
  
• Gos­sne­rań­ski Kościół Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­ski w Cho­ta­nag­pur i Assam [Indie]
  
• Estoń­ski Kościół Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­ski
  
• Etiop­ski Kościół Ewan­ge­lic­ki Meka­ne Yesus
  
• Indo­ne­zyj­ski Kościół Chrze­ści­jań­ski
  
• Keniań­ski Kościół Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­ski
  
• Kościół Ewan­ge­lic­ko-Augs­bur­ski Alza­cji i Lota­ryn­gii [Fran­cja]
  
• Kościół Ewan­ge­lic­ko-Augs­bur­ski w Pol­sce
  
• Kościół Ewan­ge­lic­ko-Augs­bur­ski w Repu­bli­ce Sło­wa­cji
  
• Kościół Ewan­ge­lic­ko-Augs­bur­ski w Sło­we­nii
  
• Kościół Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­ski w Afry­ce Połu­dnio­wej
  
• Kościół Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­ski w Ame­ry­ce
  
• Kościół Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­ski Ango­li
  
• Kościół Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­ski w Bawa­rii [Niem­cy)
  
• Kościół Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­ski Hong­kon­gu
  
• Kościół Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­ski Fin­lan­dii
  
• Kościół Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­ski Fran­cji
  
• Kościół Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­ski w Kró­le­stwie Holan­dii
  
• Kościół Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­ski — lslandz­ki Kościół Naro­do­wy
  
• Kościół Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­ski Japo­nii
  
• Kościół Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­ski w Kana­dzie
  
• Kościół Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­ski w Kolum­bii
  
• Kościół Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­ski Kon­ga
  
• Kościół Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­ski w Madhya Pra­desh [Indie]
  
• Kościół Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­ski w Mala­wi
  
• Kościół Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­ski Male­zji
  
• Kościół Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­ski w Nami­bii [ELCIN)
  
• Kościół Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­ski w Nami­bii [DELK)
  
• Kościół Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­ski w Repu­bli­ce Środ­ko­wo­afry­kań­skiej
  
• Kościół Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­ski w Rosji i innych pań­stwach
  
• Kościół Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­ski w Sier­ra Leone
  
• Kościół Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­ski w Suri­nat­nie
  
• Kościół Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­ski w Tan­za­nii
  
• Kościół Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­ski Wene­zu­eli
  
• Kościół Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­ski we Wło­szech
  
• Kościół Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­ski w Zim­ba­bwe
  
• Kościół Ewan­ge­lic­ki Ery­trei
  
• Kościół Ewan­ge­lic­ki nad La Pla­ta [Argen­ty­na)
  
• Kościół Lute­rań­ski w Guja­nie
  
• Kościół Lute­rań­ski Hong­kon­gu i Macao
  
• Kościół Lute­rań­ski w Male­zji
  
• Kościół Lute­rań­ski “Wia­ra i Nadzie­ja” Nika­ra­gui
  
• Kościół Lute­rań­ski na Taj­wa­nie
  
• Kościół Lute­rań­ski na Węgrzech
  
• Kościół Lute­rań­ski w Wiel­kiej Bry­ta­nii
  
• Kościół Nor­we­gii
  
• Kościół Szwe­cji
  
• Lute­rań­ski Kościół Chry­stu­sa w Nige­rii
  
• Pro­te­stanc­ko-Chrze­ści­jań­ski Kościół Batak [Indo­ne­zja)
  
• Pomor­ski Kościół Ewan­ge­lic­ki [Niem­cy)
  
• Zwią­zek Kościo­łów Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­skich w Szwaj­ca­rii i Księ­stwie Lich­ten­ste­in

Kościół, któ­ry dał “trud­ną odpo­wiedź’, lecz któ­rą raczej uznać trze­ba za “tak”

• Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­ski Kościół Kra­jo­wy Hano­we­ru [Niem­cy]
  
• Kościo­ły, któ­re dały “trud­ną odpo­wiedź”, lecz któ­re raczej uznać trze­ba za “nie”
  
• Duń­ski Naro­do­wy Kościół Ewangelicko‑I.uteranski
  
• Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­ski Kościół Kra­jo­wy Schaum­burg-Lip­pe [Niem­cy)
  
• Kościół Kra­jo­wy Lip­pe [Sek­cja Lute­rań­ska, Niem­cy]

Kościo­ły, któ­rych odpo­wiedź brzmia­ła “nie”

• Estoń­ski Kościół Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­ski za gra­ni­cą [Kana­da]
  
• Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­ski Kościół Kin­ki [Japo­nia]
  
• Kościół Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­ski w Bade­nii [Niem­cy]
  
• Kościół Lute­rań­ski Nige­rii
  
• Mal­ga­ski Kościół Lute­rań­ski [Mada­ga­skar)

źró­dło: http://www.ptew.org.pl/