Wibrandis Rosenblatt — żona trzech reformatorów i matka
- 14 września, 2004
- przeczytasz w 3 minuty
Historia Reformacji koncentruje się w dużej mierze na działalności sztandarowych Reformatorów (Luter, Kalwin, Zwingli). W niepamięć odsuwani są reformatorzy związani z poszczególnymi regionami, mimo że ich twórczość teologiczna zaświadcza o ich ogromnym wpływie na losy szesnastowiecznej Reformacji. W trzecim szeregu stoją kobiety, żony reformatorów, o których się prawie w ogóle nie informuje. Wyjątek stanowi żona ks. Marcina Lutra słynna Katarzyna von Bora, była mniszka, która w 1525 roku poślubiła Wittenberskiego Reformatora. Mniej znana jest Wibrandis Rosenblatt, rówieśniczka Katarzyny von Bory, żona trzech znanych reformatorów: Jana Oekolampada, Wolfganga Capito oraz Marcina Bucera.
Życie Wibrandis nie było łatwe i często naznaczone cierpieniem. Urodziła się w 1504 roku i miała czterech mężów, co w okresie średniowiecza nie było niczym szczególnym, jeśli się weźmie pod uwagę fakt, że wdowy posiadały bardzo niski status społeczny. Ojciec Wibrandis był żołnierzem w służbie cesarza Maksymiliana i zadbał o edukację córki. Mając 20 lat Wibrandis poślubiła znanego humanistę Ludwiga Kellera (zwanego Cellariusem) z Bazylei, któremu urodziła córkę. Po dwóch latach małżeństwa Cellarius zmarł, a Wibrandis poślubiła ks. Jana Oekolampada (znany także jako Johannes Heussgen), znanego wówczas reformatora Bazylei, wybitnego hebraistę oraz znawcę tradycji patrystycznej. Już wtedy Wibrandis związana byłą z ideami Reformacji.
Mieszkańców Bazylei zdziwił ślub między Wibrandis a Oekolampadem, ponieważ był on starszy od swojej żony o 22 lata. Do chóru prześmiewców dołączył się nawet Erazm z Rotterdamu, który wyrażał zgorszenie ślubem profesora z młodziutką wdową. Źródła historyczne donoszą, że mimo dużej różnicy wieku małżeństwo było udane. Wibrandis urodziła Janowi trójkę dzieci, opiekowała się domem, w którym często przebywali studenci oraz uciekinierzy z wielu krajów europejskich, w których prześladowano zwolenników Reformacji.
Jan Oekolampad uczestniczył w tzw. rozmowach religijnych w Marburgu w 1529 roku między wittenberskim a szwajcarskim obozem reformacji. Spotkanie to, które miało doprowadzić do porozumienia w kwesti Wieczerzy Pańskiej zakończyło się klęską. Wibrandis poznała wielu innych Reformatorów, którzy przybywali do Bazylei, m.in. Ulricha Zwingliego, którego opłakiwali po jego śmierci w 1531 roku pod Kappel. Zurych poprosił Oekolampada o przejęcie obowiązków zmarłego Zwingliego, jednak ten odmówił widząc, że zdrowie nie pozwoliłoby mu na efektywną działalność w Zurychu. Ostatecznie Zwingliego zastąpił młody teolog Henryk Bullinger. W kilka tygodni po śmierci Zwingliego zmarł także Oekolampad i Wibrandis została w wieku 27 lat po raz drugi wdową.
W tym samym czasie w Strasburgu zmarła Agnieszka Röttel, żona Wolfganga Capito (znany też jako Wolfgang Köpfel), który wraz z Marcinem Bucerem wprowadził Reformację w Strasburgu. Capito pojechał do Bazylei i powrócił do Strasburga z Wibrandis jako swoją żoną. Nowy małżonek Wibrandis był od niej starszy o 28 lat. W Strasburgu Wibrandis zajmowała się nie tylko domem, ale i finansami, ponieważ Capito, popadający często w melancholię, nie miał głowy do interesów. Wibrandis urodziła Wolfgangowi piecioro dzieci. Najstarsza córka została nazwana imieniem pierwszej żony reformatora, natomiast najmłodsza Irena, imieniem swojej młodszej siostry z małżeństwa Wibrandis z Oekolampadem, która zmarła w bardzo młodym wieku. W 1541 roku Strasburg dotknęła epidemia: Euzebiusz, syn Wibrandis z drugiego małżeństwa nazwany na cześć bp. Euzebiusza z Cezarei, zmarł, a wkrótce po nim sam Capito i dwójka jego dzieci.
Wibrandis opiekowała się umierającymi we własnym domu, ale też u przyjaciół i parafian. Została też wezwana na plebanię Marcina Bucera, na której umierała Elżbieta Bucer. Na łożu śmierci Elżbieta poprosiła Wibrandis, aby poślubiła jej męża Marcina i zaopiekowała się jej kalekim synem Natanelem. Małżeństwo Elżbiety i Marcina Bucerów trwało 22 lat. Ślub Wibrandis i Marcina Bucera odbył się w 1542 roku. Wibrandis urodziła pięcioro dzieci. Ze względu na zaistniałą sytuację polityczną Marcin Bucer musiał w 1549 roku opuścić Strasburg i na zaproszenie arcybiskupa Canterbury Tomasza Cranmera udał się wraz ze swoją rodziną do Anglii, gdzie przyczynił się do postępu Reformacji.
W 1551 roku Bucer umiera, a Wibrandis powraca na Kontynent do Strasburga, gdzie zamieszkała u swojej córki Alethei z drugiego małżeństwa. W uznaniu za pomoc w reformowaniu Kościoła Anglii arcybiskup Canterbury przyznał Wibrandis dożywotnią rentę. Córka Aletheia była żoną młodego duchownego, który jednak zmarł w 1553 roku. Wówczas Wibrandis udała się do Bazylei, gdzie zmarła 1. listopada 1564 roku podczas panującej epidemii.