Kościół społecznie zaangażowany — rozmowa z ks. Evą Noreus

Czy Luter jest wciąż aktu­al­ny w Szwe­cji? Czy są róż­ni­ce mię­dzy pasto­ra­mi i pastor­ka­mi? Czy bło­go­sła­wie­nie dwóch gejów nie wywo­ła efek­tu domi­na? O Koście­le Szwe­cji dzi­siaj roz­ma­wia­my z ks. Evą Noreus, któ­ra peł­ni posłu­gę dusz­pa­ster­ską w die­ce­zji Uppsa­li Kościo­ła Szwe­cji.

W jakie dzie­dzi­ny życia spo­łecz­ne­go Kościół Szwe­cji jest w chwi­li obec­nej naj­bar­dziej zaan­ga­żo­wa­ny?

Dia­ko­nia Kościo­ła Szwe­cji  obej­mu­je licz­ne sfe­ry. Wie­le zale­ży od tego, gdzie znaj­du­ją się para­fie. Ludzie czę­sto pro­szą Kościół o pomoc w róż­nych lokal­nych potrze­bach. Para­fie znaj­du­ją się na tere­nie całe­go kra­ju, a Kościół Szwe­cji ma też wpływ na wła­dze lokal­ne. Ostat­nie dzie­sięć lat upły­wa­ją jed­nak pod zna­kiem reor­ga­ni­za­cji Kościo­ła.

A jeśli cho­dzi o edu­ka­cję reli­gij­ną, jak Sven­ska Kyr­kan pro­mu­je naukę Biblii i teo­lo­gii? Czy pisma Mar­ci­na Lutra są wciąż aktu­al­ne i prak­tycz­ne dla kan­dy­da­tów na pasto­rów w Szwe­cji?

Ordy­na­cję poprze­dza pięć lat stu­diów teo­lo­gicz­nych. Zale­ży od kan­dy­da­ta, na ile w cza­sie stu­diów chce zgłę­biać wie­dzę o Mar­ci­nie Lutrze, jed­nak­że bisku­pi kła­dą nacisk na zna­jo­mość pism Lutra. Posłu­ga pastor­ska jest ści­śle zwią­za­na z wcze­śniej­szą pra­cą kan­dy­da­ta w dia­ko­na­cie jako pie­lę­gniarz, peda­gog lub nauczy­ciel. Kan­dy­da­ci współ­pra­cu­ją na przy­kład z fun­da­cją Sto­ra Skön­dal, Ersta lub Vår­sta. Nauki Lutra są zawsze czę­ścią edu­ka­cji reli­gij­nej, nawet wśród mło­dych chrze­ści­jan. Rośnie wza­jem­ne zain­te­re­so­wa­nie mię­dzy lute­ra­na­mi a wyznaw­ca­mi innych deno­mi­na­cji chrze­ści­jań­skich oraz isla­mu.

Jak zatem wyglą­da­ją rela­cje eku­me­nicz­ne? Któ­re wyzna­nie oka­zu­je się być naj­bliż­sze Kościo­ło­wi Szwe­cji? Czy w Szwe­cji jest wie­le ini­cja­tyw eku­me­nicz­nych?

Naj­wyż­si ran­gą przed­sta­wi­cie­le róż­nych Kościo­łów spo­ty­ka­ją się czte­ry razy do roku na obiad i dys­ku­sję. Ist­nie­je rada eku­me­nicz­na (Uppsa­la eku­me­ni­ska råd) skła­da­ją­ca się z przed­sta­wi­cie­li róż­nych wyznań. Mia­ła ona dobry wpływ na kon­tak­ty eku­me­nicz­ne. Przy­naj­mniej dwa razy do roku odby­wa­ją się wspól­ne even­ty i nabo­żeń­stwa. Kościół Szwe­cji cie­szy się dobrym zaple­czem finan­so­wym – rzecz jasna nigdy nie wia­do­mo na jak dłu­go.

Jak wyglą­da rela­cja ze szwedz­kim Kościo­łem Przy­mie­rza Misyj­ne­go (Sven­ska Mis­sion­skyr­kan), któ­ry wyło­nił się z Kościo­ła Szwe­cji? Jakie są podo­bień­stwa, a jakie róż­ni­ce?

Od oko­ło pię­ciu lub sze­ściu lat nasze rela­cje są dobre, ist­nie­ją poro­zu­mie­nia. Od XIX wie­ku dzie­li­ło nas odmien­ne rozu­mie­nie sakra­men­tów. Dziś potra­fi­my żyć mimo nie­któ­rych wciąż ist­nie­ją­cych róż­nic – jak na przy­kład teo­rii kon­fir­ma­cji. Jeśli cho­dzi o Mis­sion­skyr­kan, Kościół ten nie postrze­ga obrzę­du kon­fir­ma­cji jako potwier­dze­nia przy­się­gi chrzciel­nej, lecz jest to moment (kate­chi­za­cji – przyp.) pro­wa­dzą­cy do chrztu.

Kościół Szwe­cji ordy­nu­je kobie­ty na pasto­rów. Czy ist­nie­ją jakieś róż­ni­ce w sty­lu dusz­pa­ster­stwa mię­dzy pastor­ka­mi a pasto­ra­mi?

Pierw­sza kobie­ta zosta­ła pasto­rem Kościo­ła Szwe­cji w 1961 roku. Dziś 50% duchow­nych to kobie­ty, ale 75% (regu­lar­nych – przyp. JS) dzie­ka­nów i wika­riu­szy to męż­czyź­ni. Są róż­ni­ce, ale trud­no je okre­ślić.

A pro­pos uno­wo­cze­śnień w Koście­le, mam jesz­cze jed­no pyta­nie. Kościół Szwe­cji udzie­la bło­go­sła­wień­stwa parom jed­no­pł­cio­wym. Czy dopu­ściw­szy takie bło­go­sła­wień­stwo, Kościół nie lęka się efek­tu domi­na. Bo, jeśli dziś moż­na pobło­go­sła­wić parę gejow­ską lub les­bij­ską, to czy nie moż­na by było bło­go­sła­wić na przy­kład związ­ków polia­mo­rycz­nych, na przy­kład trój­ką­tów?

Zawsze trud­no jest odmó­wić komuś bło­go­sła­wień­stwa. Bóg powie­dział, by męż­czyź­ni i kobie­ty zalud­ni­li zie­mię i oto­czy­li opie­ką swo­je potom­stwo. Oczy­wi­ście, by potom­stwo wydać na świat, para musi się skła­dać z osób odmien­nych płci. Zda­rza się jed­nak, że poja­wia­ją się pary, któ­re nie mogą mieć dzie­ci (podob­nie, jak ist­nie­ją też dzie­ci, któ­re wyma­ga­ją opie­ki). Jeśli ty i twój part­ner lub part­ner­ka chcesz dzie­lić swo­je życie z daną oso­bą i chce­cie poka­zać waszą miłość przed para­fią, dobrze jest otrzy­mać Boże bło­go­sła­wień­stwo. Nie dostrze­gam tu żad­ne­go zagro­że­nia efek­tem domi­no. Natu­ral­ną kon­se­kwen­cją bło­go­sła­wie­nia związ­ków wie­lo­oso­bo­wych było­by nada­nie pra­wa do posia­da­nia wie­lu żon – a przed Bogiem part­ner­ską odpo­wie­dzial­ność i miłość oka­zać moż­na tyl­ko jed­nej oso­bie. Jeśli nawet ze swo­im part­ne­rem lub part­ner­ką godzi­cie się na taki (polia­mo­rycz­ny – przyp. JS) układ, zawsze poja­wi się roz­cza­ro­wa­nie, pyta­nia: czy jestem sam odpowiedni/odpowiednia?

Na koniec chciał­bym wró­cić do rela­cji eku­me­nicz­nych. W Sztok­hol­mie ist­nie­je lute­rań­ska para­fia nie­miec­ka. Czy wspól­no­ta ta jest w jakiś spo­sób nie­za­leż­na od Kościo­ła Szwe­cji?

O ile mi wia­do­mo, para­fia nie­miec­ka (oraz fiń­ska) są czę­ścią Kościo­ła Szwe­cji i pod­le­ga­ją bisku­po­wi Sztok­hol­mu, i w ten spo­sób nale­żą do Kościo­ła Szwe­cji. Posłu­gu­ją się tak­że ofi­cjal­nym obrząd­kiem Kościo­ła zawar­tym w Kyr­ko­ord­nin­gen (agen­da, mszał – przyp. JS).

Dzię­ku­ję za roz­mo­wę.