Historyczny gest abp. Grzegorza Rysia — metropolita łódzki solidaryzuje się z ewangelikami

Abp Ryś wyja­śnił, że reagu­je dopie­ro teraz (list dato­wa­ny jest na 28 grud­nia 2017 r.), gdyż nie chciał odwra­cać niczy­jej uwa­gi od tajem­ni­cy wcie­le­nia.

Teraz wszak­że pra­gnę z całe­go ser­ca zapew­nić o mojej jed­no­ści ze sta­no­wi­skiem wyra­żo­nym w „Liście otwar­tym trzech Kościo­łów ewan­ge­lic­kich w Pol­sce w spra­wie spo­so­bu pro­ce­do­wa­nie przez Sejm pro­jek­tu uchwa­ły upa­mięt­nia­ją­cej Jubi­le­usz 500 lat Refor­ma­cji z 15 grud­nia 2017 rok.

Metro­po­li­ta odniósł się tym samym do listu otwar­te­go bisku­pów ewan­ge­lic­kich ogło­szo­ne­go pod­czas wspól­ne­go posie­dze­nia trzech kon­sy­sto­rzy w reak­cji na sej­mo­wą „deba­tę” nt. upa­mięt­nie­nia Refor­ma­cji w Pol­sce.

Metro­po­li­ta łódz­ki napi­sał:

Sta­ła się rzecz bole­sna i nie­zro­zu­mia­ła. Nie jest prze­cież rze­czą Par­la­men­tu usta­la­nie i prze­gło­so­wy­wa­nie praw­dy histo­rycz­nej, a już szcze­gól­nie w tak deli­kat­nej i skom­pli­ko­wa­nej mate­rii, jaką sta­no­wi gene­za refor­ma­cji. To spra­wa histo­ry­ków, a w szcze­gól­no­ści histo­ry­ków Kościo­ła, któ­rzy w cią­gu zwłasz­cza ostat­nich pięć­dzie­się­ciu lat uczy­ni­li wie­le, by wyda­rze­nia sprzed pię­ciu wie­ków przed­sta­wić z uwzględ­nie­niem moż­li­wie wszyst­kich kon­tek­stów

Arcy­bi­skup Ryś, któ­ry sam jest histo­ry­kiem Kościo­ła, zazna­czył, że w 1517 roku Mar­cin Luter nie wystę­po­wał prze­ciw­ko Kościo­ło­wi kato­lic­kie­mu, lecz prze­ciw temu, co w nim było nie­ka­to­lic­kie i nie­ewan­ge­licz­ne:

Pra­gnął poważ­nej roz­mo­wy na naj­waż­niej­sze dla naszej wiry tema­ty (jak uspra­wie­dli­wie­nie, wia­ra, łaska, Biblia) – takiej roz­mo­wy, któ­ra skut­ko­wa­ła­by rze­czy­wi­sty­mi korek­ta­mi na pozio­mie pasto­ral­ny­mi.

Według abp. Rysia takiej roz­mo­wy zabra­kło, co spo­wo­do­wa­ło rady­ka­li­za­cję i bru­ta­li­za­cję postaw po obu stro­nach, włącz­nie z krwa­wy­mi woj­na­mi reli­gij­ny­mi.

Koń­cząc abp Ryś wyra­ził wdzięcz­ność, że dziś, dzię­ki Bogu, wycho­dzi­my nie od fak­tu naszych podzia­łów, ale od doświad­cze­nia jed­no­ści:

Oto wszy­scy ‘w jed­nym Duchu’ jeste­śmy ‘ochrzcze­ni w jed­no Cia­ło’, któ­rym jest Kościół – jeden, świę­ty powszech­ny i apo­stol­ski.

Hie­rar­cha zazna­czył ponad­to, że:

poziom wza­jem­nej akcep­ta­cji i bli­sko­ści nie wziął się zni­kąd. Pra­co­wa­ły nań poprzed­nie poko­le­nia – nie tyl­ko we wza­jem­nych rela­cjach, ale tak­że włą­cza­jąc się – każ­dy Kościół na swój spo­sób i mia­rę – we wspól­ne dobro nasze­go spo­łe­czeń­stwa i naszej Ojczy­zny – przez tyle wie­ków prze­cież wie­lo­na­ro­do­wej i wie­lo­wy­zna­nio­wej, a nawet wie­lo­re­li­gij­nej Łodzi. Trze­ba to jasno wypo­wie­dzieć, zwłasz­cza u nas – w Łodzi – słusz­nie dum­nej ze swo­jej wie­lo­kul­tu­ro­wo­ści. Moż­na było temu dać wyraz tak­że i w Sej­mie. Sta­ło się ina­czej. Trud­no.

Adre­sa­ta­mi listu jest ks. bp Jan Cie­ślar, zwierzch­nik die­ce­zji war­szaw­skiej Kościo­ła ewan­ge­lic­ko-augs­bur­skie­go, któ­ra swo­im tere­nem obej­mu­je rów­nież region łódz­ki, a tak­że pro­boszcz Para­fii Ewan­ge­lic­ko-Augs­bur­skiej w Pabia­ni­cach, ks. bp Marek Izdeb­ski, super­in­ten­dent Kościo­ła ewan­ge­lic­ko-refor­mo­wa­ne­go i pro­boszcz para­fii refor­mo­wa­nej w Beł­cha­to­wie, ks. Sem­ko Koro­za, prze­wod­ni­czą­cy łódz­kie­go oddzia­łu Pol­skiej Rady Eku­me­nicz­nej i pro­boszcz łódz­kiej para­fii refor­mo­wa­nej oraz ks. Michał Maku­la, pro­boszcz Para­fii Ewan­ge­lic­ko-Augs­bur­skiej w Łodzi znaj­du­ją­cej się w bez­po­śred­nim sąsiedz­twie do archi­ka­te­dry łódz­kiej, oraz Para­fii Ewan­ge­lic­ko-Augs­bur­skiej w Alek­san­dro­wie Łódz­kim.

» Peł­ny tekst listu abp. Grze­go­rza Rysia (aktu­ali­za­cja 4. 01. 2018)

Komen­tarz

List abp. Rysia jest wyjąt­ko­wy pod wie­lo­ma wzglę­da­mi.

Po pierw­sze: abp Ryś wca­le nie musiał takie­go listu pisać i mógł się ogra­ni­czyć do pry­wat­ne­go ubo­le­wa­nia w roz­mo­wach z duchow­ny­mi ewan­ge­lic­ki­mi przy róż­nych oka­zjach, choć­by pod­czas zbli­ża­ją­ce­go się Tygo­dnia Modlitw o Jed­ność Chrze­ści­jan.

Po dru­gie: list ma cha­rak­ter histo­rycz­ny i ponadre­gio­nal­ny, mimo że spo­ro w nim moc­nych odnie­sień do toż­sa­mo­ści wie­lo­wy­zna­nio­wej i wie­lo­kul­tu­ro­wej Łodzi. Nie licząc wywa­żo­nych gło­sów poje­dyn­czych hie­rar­chów rzym­sko­ka­to­lic­kich w Pol­sce, głos abp Rysia w odnie­sie­niu do refor­ma­cji to „po pro­stu” wyraz zro­zu­mie­nia. Wła­ści­wie, sło­wa napi­sa­ne przez abp. Rysia były wie­lo­krot­nie wypo­wia­da­ne przez papie­ży Kościo­ła rzym­skie­go, w tym szcze­gól­nie Jana Paw­ła II, Bene­dyk­ta XVI i Fran­cisz­ka, oraz wie­lu ofi­cjal­nych przed­sta­wi­cie­li Kościo­ła rzym­skie­go. To że w Pol­sce, w tym kon­tek­ście nazna­czo­ne są powie­wem świe­żo­ści i sza­cun­ku poka­zu­je, jak bar­dzo bra­ku­je w Pol­sce gło­sów, któ­re wyni­ka­ją z rze­czy­wi­ste­go zro­zu­mie­nia, kom­pe­ten­cji i auten­tycz­ne­go pra­gnie­nia ducho­wej jed­no­ści.

Po trze­cie: abp Ryś jako kato­lic­ki histo­ryk Kościo­ła odniósł się do refor­ma­cji nie tyl­ko w jej war­stwie histo­rycz­nej, ale i teo­lo­gicz­nej odwo­łu­jąc się, tak­że w dobo­rze słów, do owo­ców mię­dzy­na­ro­do­we­go dia­lo­gu lute­rań­sko-rzym­sko­ka­to­lic­kie­go, któ­re­go widzial­ną i ducho­wą mani­fe­sta­cją jest piel­grzym­ka papie­ża do Lund, a mate­rial­ną wspól­ny doku­ment Od kon­flik­tu do komu­nii.

Czwar­tym aspek­tem, nie­zwy­kle istot­nym, jest kon­se­kwen­cja inte­lek­tu­al­na i ducho­wa abpa Rysia. To nie jest prze­cież tak, że ten list jest jakimś rewo­lu­cyj­nym wyło­mem w myśle­niu duchow­ne­go. Wspo­mnieć moż­na choć­by reflek­sje abp. Rysia nt. eku­me­ni­zmu wypo­wia­da­ne dla śro­do­wisk kato­lic­kich w Kra­ko­wie (link) czy dla wspól­no­ty eku­me­nicz­nej Che­min Neuf w War­sza­wie (link), czy pod­czas ingre­su do łódz­kiej archi­ka­te­dry, ale tak­że w wywia­dach dla Tygo­dni­ka Powszech­ne­go,  mie­sięcz­ni­ka “W dro­dze” (link), wywia­dzie rze­ce z bisku­pem pra­wo­sław­nym i ewan­ge­lic­kim, oraz przy innych oka­zjach.

Jed­nak naj­lep­szym komen­ta­rzem do listu arcy­bi­sku­pa łódz­kie­go będzie sło­wo ‘dzię­ku­ję’.

Z tym więk­szym zain­te­re­so­wa­niem moż­na spo­dzie­wać się kaza­nia abp. Grze­go­rza Rysia w koście­le ewan­ge­lic­ko-augs­bur­skim św. Mate­usza w Łodzi 14 stycz­nia (nie­dzie­la) o godz. 18:00. Kto może, niech przyj­dzie. Por­tal ekumenizm.pl będzie trans­mi­to­wał nabo­żeń­stwo i kaza­nie na żywo.

Abp Grze­gorz Ryś wygło­si rów­nież kaza­nie w koście­le ewan­ge­lic­ko-augs­bur­skim ap. św. św. Pio­tra i Paw­ła w Pabia­ni­cach 23 stycz­nia (wto­rek) o godz. 18:00.

Dariusz Bruncz

» Ekumenizm.pl: Ewan­ge­lic­cy bisku­pi dzię­ku­ją za ini­cja­ty­wy i pro­szą o wyco­fa­nie wnio­sków ws. 500-lecia refor­ma­cji

» Ekumenizm.pl: Eku­me­nizm w piguł­ce — bp Ryś o ducho­wej wymia­nie darów

» Syl­wet­ka abp. Grze­go­rza Rysia na por­ta­lu Opi­nie Wir­tu­al­na Pol­ska

---

Gale­ria