Sodoma, Gomora — miasta lesbijek i gejów?

Sza­now­ni Czy­tel­ni­cy! Pomóż­cie mi zro­zu­mieć, jak to się dzie­je, że mia­sta wymie­nia­ne w Biblii: Sodo­ma i Gomo­ra uwa­ża­ne są przez nie­któ­rych za zwią­za­ne z pro­ble­mem orien­ta­cji sek­su­al­nej i przy­ję­te­go przez les­bij­ki i gejów sty­lu życia? Gdy czy­tam 19 roz­dział Gene­sis nic mi się nie koja­rzy z homo­sek­su­ali­zmem. Co Wy o tym sądzi­cie?

Opo­wieść tę poprze­dza frag­ment o wizy­cie trzech ludzi, męż­czyzn — w trans­li­te­ra­cji ame­ry­kań­skiej hebr. enowsh — posta­ci nie okre­śla­nych w języ­ku hebraj­skim ze wzglę­du na płeć, ale na przy­na­leż­ność do gatun­ku ludz­kie­go. Po spo­tka­niu dwóch z nich poszło w stro­nę Sodo­my, jeden został z Abra­ha­mem. W roz­dzia­le 19 nie ma zwy­kłej kon­ty­nu­acji poprzed­niej opo­wie­ści. Począt­ko­wo, ale i póź­niej tak­że, docho­dzi do zmia­ny nazwy dwóch wysłan­ni­ków. W pierw­szym wer­sie nie są to ani ludzie, ani męż­czyź­ni, a jedy­nie anio­ło­wie (hebr. malak) — jak wia­do­mo, ci nie posia­da­ją płci. Autor powra­ca do sło­wa enowsh na przy­kład w wer­sie 10. W opo­wie­ści o Sodo­mie i Gomo­rze Lot bro­ni ich przed występ­kiem, jakie­go chcą się dopu­ścić miesz­kań­cy Sodo­my. To, cze­go pra­gną Sodo­mi­ci zosta­ło nazwa­ne po hebraj­sku w wer­sie 5 sło­wemyada. Co zna­czy to sło­wo? W wer­sie 8 powta­rza się ono i jest uży­wa­ne na to, cze­go jesz­cze nie doświad­czy­ły cór­ki Lota. Nic tu nie wska­zu­je na akty męsko-męskie. To, co nie­któ­rzy męż­czyź­ni robią ze sobą­na­zwa się po hebraj­sku sha­kab (Lv. 18,22 i 20,13). Sło­wo yada wystę­pu­je w Biblii wie­lo­krot­nie i ozna­cza albo zauwa­że­nie cze­goś, pozna­nie (Gn 19,33, i 35 — tutaj Lot nie “zauwa­żył”, że spał z wła­sny­mi cór­ka­mi), albo akt sek­su­al­ny mię­dzy męż­czy­zną i kobie­tą (już wspo­mnia­ne: Gn 19,8).

Opo­wieść o Sodo­mie i Gomo­rze wie­lo­krot­nie zosta­ła przy­wo­ła­na w Biblii i odwo­ła­nia te wska­zu­ją jak była rozu­mia­na. Szcze­gól­nie istot­ne są tu frag­men­ty: Jr 23,14 — gdzie grzech Sodo­my i Gomo­ry zde­fi­nio­wa­ny jest jako: cudzo­łó­stwo (hebr. naaph — to o czym mowa w Deka­lo­gu i co posia­da bar­dzo sze­ro­kie zna­cze­nie), zatwar­dzia­łość w kłam­stwie i popie­ra­nie zło­czyń­ców; Ez 16,49 i nn — tu grzech sodo­my okre­śla­ny jest jako wynio­słość, nie wspie­ra­nie ubo­gich i nie­szcze­śli­wych, pycha, obrzy­dli­wość (hebr. towe­bah — rów­nież sło­wo o bar­dzo sze­ro­kim zna­cze­niu i wystę­pu­ją­ce w Biblii nagmin­nie). Księ­gi deu­te­ro­ka­no­nicz­ne: Mdr 10,6 i nn — ich grzech to głu­po­ta; Syr 16,8 — pycha. W Ewan­ge­liach opo­wieść o Sodo­mie i Gomo­rze przy­ta­cza­na jest przy oka­zji potę­pie­nia dla nie­go­ścin­no­ści i bra­ku nawró­ce­nia: Mt 10,15; 11,23 i nn. Łk 10,12; 17,28 i nn. Cie­ka­wie przy­ta­cza­ny jest ten obraz w liście przy­pi­sy­wa­nym Pio­tro­wi (2 P 2,6). Tu grzech Sodo­my i Gomo­ry okre­ślo­ny jest jako bez­boż­ność — gr. ase­beo — rów­nież sło­wo o bar­dzo sze­ro­kim zna­cze­niu i nie odno­szą­ce się w gre­ce do zacho­wań homo­sek­su­al­nych nigdy. W liście Judy jest jesz­cze cie­ka­wiej! Tu (Jud 7) grzech Sodo­my i Gomo­ry opi­sy­wa­ny jest po grec­ku jako: ekpor­neuo oraz pogoń za: hete­ros sarks. Pierw­sze sło­wo ma cha­rak­ter sek­su­al­ny i ozna­cza odda­wa­nie się bez opa­mię­ta­nia pod wła­da­nie popę­dów — nie ozna­cza żad­nych kon­kret­nych popę­dów. Dru­gie okre­śla “odmien­ne cia­ło” (a więc nie takie samo). Spra­wa zna­cze­nia jest tu jasna — cho­dzi o pożą­da­nie cia­ła anio­łów — istot o innym cie­le niż ludzie — o cia­ła tych, któ­rzy przy­szli do Lota.

Czy­tel­ni­cy i Redak­to­rzy! Czy ktoś z was wie jak to się sta­ło, że ten frag­ment zaczę­to sto­so­wać prze­ciw­ko oso­bom homo­sek­su­al­nym? Kto pierw­szy zacząl go tak go inter­pre­to­wać i dla­cze­go? Jak inter­pre­to­wa­ny jest on w Waszych wyzna­niach i dla­cze­go wła­śnie tak? Pro­szę, gdy pisze­cie komen­ta­rze, poda­waj­cie do jakie­go wyzna­nia nale­ży­cie, to nam pozwo­li stwo­rzyć tu cie­ka­wą eku­me­nicz­ną pano­ra­mę inter­pre­ta­cji wyzna­nio­wych.

Pozdra­wiam

Mate­usz