Unia Utrechcka i Kościół Szwecji w pełnej komunii

23 listopada br. w luterańskiej katedrze w Uppsali doszło do zawarcia pełnej wspólnoty między ewangelicko-luterańskim Kościołem Szwecji a Kościołami starokatolickimi Unii Utrechckiej. Był to historyczny moment ponieważ po raz pierwszy Kościoły Unii Utrechckiej zawarły unię kościelną z jednym z Kościołów luterańskich.

Porozumienie w imieniu Kościoła Szwecji podpisała arcybiskupka Uppsali Antje Jackelén, a w imieniu starokatolików, arcybiskup Utrechtu Joris Vercammen. Sygnowanie dokumentu przypieczętowała wspólna Msza celebrowana w Uppsali.

Zarówno arcybiskupka Uppsali, jak i arcybiskup Utrechtu podkreślili, że porozumienie o nawiązaniu pełnej komunii poprzedził wieloletni dialog ekumeniczny, w którym uznano wspólne dziedzictwo liturgiczne, znaczenie Eucharystii oraz zachowanie sukcesji apostolskiej. – Nie stworzyliśmy niczego nowego, a odkryliśmy naszą wspólnotę – powiedział abp Vercammen.

W Szwecji istnieje zaledwie sześć parafii starokatolickich, które należą do Kościoła Starokatolickiego Szwecji i Danii, powstałego w 1976 roku po konwersji na starokatolicyzm szwedzkiego duchownego luterańskiego. Kościół nie posiada własnego biskupa i znajduje się pod jurysdykcją biskupa diecezji Haarlemu (Holandia) bp. Dika Schoona. Kościół Szwecji z kolei posiada parafie zagraniczne w krajach, gdzie obecne są Kościoły starokatolickie Unii Utrechckiej: w Niemczech, Holandii, Szwajcarii i Austrii.

Zawarta w Uppsali pełna komunia między Kościołem Szwecji a Kościołami Unii Utrechckiej dotyczy również Kościoła Polskokatolickiego w Polsce, który jest pełnoprawnym członkiem Unii. Jednak ze względu na brak praktyki udzielania święceń kapłańskich kobietom, duchowni Kościoła Polskokatolickiego powstrzymują się od koncelebry i przyjmowania Komunii Świętej podczas nabożeństw, którym (współ)przewodniczą kobiety. Dotyczy to również nabożeństw w pozostałych Kościołach starokatolickich, ponieważ większość z nich wyświęca kobiety na kapłanów.

Najważniejsze punkty Porozumienia, które jako pierwsi publikujmy w języku polskim, dotyczą wzajemnego uznania się za prawdziwe Kościoły, w których została zachowana sukcesja apostolska oraz życie eucharystyczne; zobowiązania do traktowania wiernych każdego z Kościołów na równi z wiernymi swojego Kościoła. W przypadku konwersji duchownych, Kościoły honorują ważność ich święceń i nie dokonują reordynacji.

W 2017 roku planowana jest wspólna uroczystość w Utrechcie. Przed podpisaniem Porozumienia abp Vercammen uczestniczył w obradach Synodu Kościoła Szwecji.

Porozumienie

Zjednoczone w Unii Utrechckiej Kościoły starokatolickie reprezentowane przez Jorisa Vercammena, arcybiskupa Utrechtu i przewodniczącego Międzynarodowej Starokatolickiej Konferencji Biskupów

oraz

Kościół Szwecji, reprezentowany przez Antje Jackelén, arcybiskupkę Uppsali, akceptują uznanie wspólnoty naszych obydwu Kościołów na podstawie raportu z naszego dialogu „Utrecht i Uppsala – na drodze do wspólnoty kościelnej“.

Uznajemy, że

1. każdy z obu Kościołów urzeczywistnia jeden, święty, powszechny i apostolski Kościół Jezusa Chrystusa;
2. odmienne tradycje w naszych Kościołach, czy to natury strukturalnej, liturgicznej, teologicznej, czy też dyscyplinarnej, nie wykluczają, że Kościoły nasze pozostają w trwającej od stuleci ciągłości tradycji apostolskiej; potwierdzają raczej, że różnorodność nie neguje fundamentalnej jedności, która może być jeszcze pogłębiona w przyszłej wspólnocie;
3. każdy z obydwu Kościołów posiada bogate życie liturgiczne i eucharystyczne, nieprzerwaną biskupią strukturę, głębokie zobowiązanie wobec widzialnej jedności Kościoła, a tym samym również dla ruchu ekumenicznego, oraz otwarte i krytyczne stanowisko wobec zmieniających się wartości w społeczeństwie;
4. istnieje mocny fundament na płaszczyźnie duchowej i instytucjonalnej, który umożliwia przyszłe relacje między naszymi Kościołami oraz nasza wspólna wiara i nasze wspólne posłannictwo stwarzają możliwości, aby wspierać się w Europie oraz, poprzez wspólne kontakty, na innych kontynentach. 

Zobowiązujemy się do:

5. postrzegania ochrzczonych członków obydwu Kościołów, w zgodzie z obowiązującymi regułami, za członków własnego Kościoła;


6. zapraszania członków naszych Kościołów do przyjmowania sakramentów oraz korzystania z służby duszpasterskiej;

7. dzielenia wspólnego życia w posłannictwie i służbie, do wspólnej modlitwy i modlitwy za siebie oraz dzielenia się naszymi zasobami; 


8. przyjmowania osób ordynowanych w Kościele Szwecji lub w jednym z Kościołów starokatolickich Unii Utrechckiej bez konieczności przeprowadzenia reordynacji w naszych Kościołach, gdy dzieje się to na zaproszenie i w zgodzie z zasadami obowiązującymi w przyjmującym Kościele;

9. zapraszania biskupów obydwu Kościołów do nakładania rąk podczas konsekracji biskupich;

10. inicjowania konsultacji reprezentantów naszych Kościołów oraz wspierania się w obszarze teologii i pastoralnego procesu kształcenia, a także wymiany myśli i informacji, jak również do wymiany studentów;

11. zapraszania obserwatorów każdego z Kościołów przy większych wydarzeniach,

12. wspierania współpracy między parafiami Kościoła starokatolickiego i Kościoła Szwecji, gdziekolwiek jest to możliwe. 


Porozumienie to nabiera mocy z chwilą podpisania przez arcybiskupkę Uppsali i arcybiskupa Utrechtu.

A działo się to w katedrze w Uppsali 23 listopada 2016 r.

abp Vercammen i abp Jackelen podpisują porozumienie o pełnej komunii | foto: Magnus Aronson/IKON

Magnus Aronson/IKON