Sprzątają zaniedbane cmentarze ewangelickie

Obóz wolon­ta­riac­ki “I nasta­ła cisza… Raku­to­wo na Kuja­wach” zor­ga­ni­zo­wa­ny przez Fun­da­cję Ari Ari jest już na pół­met­ku. Kil­ka­na­ścio­ro wolon­ta­riu­szy z Pol­ski, Ukra­iny, Litwy, Rosji i Arme­nii porząd­ku­je zanie­dba­ne cmen­ta­rze ewan­ge­lic­ko-augs­bur­skie w Raku­to­wie, Leono­wie i Dęb­nia­kach. Mło­dzi ludzie czysz­czą nagrob­ki, odnaj­du­ją nowe gro­by, a tak­że spo­rzą­dza­ją doku­men­ta­cję.

Pra­com na nekro­po­liach towa­rzy­szy sze­reg warsz­ta­tów. W ostat­nich dniach wolon­ta­riu­sze bra­li udział w zaję­ciach foto­gra­ficz­nych i fil­mo­wych. Miriam Gon­czar­ska z Muzeum Histo­rii Żydów Pol­skich prze­pro­wa­dzi­ła warsz­ta­ty na temat wie­lo­kul­tu­ro­wo­ści, pod­czas któ­rych wolon­ta­riu­sze wcie­li­li się w miesz­kań­ców żydow­skie­go mia­stecz­ka. Odgry­wa­jąc role syjo­ni­stów, cha­sy­dów, socja­li­stów i zasy­mi­lo­wa­nych Żydów pró­bo­wa­li zro­zu­mieć zło­żo­ną sytu­ację żydow­skiej spo­łecz­no­ści przed II woj­ną świa­to­wą i pro­ble­my, z jaki­mi się bory­ka­ła. Wolon­ta­riu­sze poszu­ki­wa­li rów­nież śla­dów dzie­dzic­twa żydow­skie­go w Kowa­lu. Cho­ciaż pozor­nie nie zacho­wa­ło się wie­le budyn­ków słu­żą­cych potrze­bom kowa­lan wyzna­nia moj­że­szo­we­go, to oka­za­ło się, że o żydow­skim cha­rak­te­rze mia­sta świad­czyć mogą nawet naj­drob­niej­sze deta­le archi­tek­to­nicz­ne.

Wolon­ta­riu­sze odwie­dzi­li rów­nież Wło­cła­wek, pozna­jąc wie­lo­kul­tu­ro­we obli­cze mia­sta. Mło­dzi ludzie zwie­dzi­li rzym­sko­ka­to­lic­ką kate­drę i wzię­li udział w Mar­szu Żywych upa­mięt­nia­ją­cym zagła­dę miej­sco­wych Żydów. Z zain­te­re­so­wa­niem wysłu­cha­li wykła­du pro­bosz­cza para­fii ewan­ge­lic­ko-augs­bur­skiej na temat lute­ra­ni­zmu.

W nie­dzie­lę uczest­ni­cy pro­jek­tu uda­li się na rajd rowe­ro­wy śla­dem zabyt­ków histo­rycz­nych i przy­rod­ni­czych Gosty­niń­sko-Wło­cław­skie­go Par­ku Kra­jo­bra­zo­we­go. W trak­cie wyciecz­ki pozna­li kolej­ne opusz­czo­ne cmen­ta­rze mniej­szo­ści wyzna­nio­wych, któ­re wyma­ga­ją prac porząd­ko­wych i doku­men­ta­cyj­nych. Po zakoń­cze­niu prac na cmen­ta­rzach w Dęb­nia­kach i Leono­wie odwie­dzą jed­ną z “nowo odkry­tych” nekro­po­lii w Gore­niu.

Wolon­ta­riu­sze pro­wa­dzą tak­że roz­mo­wy ze star­szy­mi miesz­kań­ca­mi Kowa­la i oko­lic. Wywia­dy oka­zu­ją się być nie­prze­bra­nym źró­dłem wie­dzy na temat histo­rii regio­nu. Zapis roz­mów wyko­rzy­sta­ny będzie w publi­ka­cji książ­ko­wej oraz pod­czas wysta­wy pod­su­mo­wu­ją­cej pro­jekt, któ­ra otwar­ta zosta­nie w Kowa­lu 31 lip­ca. Tego same­go dnia pre­mie­rę będzie miał film doku­men­tal­ny poświę­co­ny całe­mu przed­się­wzię­ciu, a na cmen­ta­rzu w Raku­to­wie odpra­wio­ne zosta­nie nabo­żeń­stwo eku­me­nicz­ne.

Mał­go­rza­ta Rat­kow­ska