Stanowisko REM w sprawie materiału TVN o bp. Wysoczańskim

Rada Ety­ki Mediów przed­sta­wia swo­je sta­no­wi­sko w spra­wie mate­ria­łu dzien­ni­kar­skie­go red. Rober­ta Sochy pt.: “Karie­ra Bisku­pa” wyemi­to­wa­ne­go 20 listo­pa­da 2005 r. w pro­gra­mie Super­wi­zjer w tele­wi­zji TVN. Mate­riał w cało­ści doty­czył oso­by zwierzch­ni­ka Kościo­ła Pol­sko­ka­to­lic­kie­go w RP, bisku­pa prof. dr hab. Wik­to­ra Wyso­czań­skie­go.

Rada oce­nia­ła, czy red. Robert Socha prze­strze­gał w przed­mio­to­wej publi­ka­cji zasad Kar­ty Etycz­nej Mediów nie­zbęd­nych przy doko­ny­wa­niu ujem­nych ocen, a zwłasz­cza szcze­gól­nej sta­ran­no­ści zawo­do­wej i rze­tel­no­ści wyłą­cza­ją­cych odpo­wie­dzial­ność za kry­ty­kę dzien­ni­kar­ską.

Wnio­ski Rady Ety­ki Mediów są nastę­pu­ją­ce: 1. Mate­riał zawie­ra poważ­ne uchy­bie­nia warsz­ta­to­we powo­du­ją­ce, iż odbior­ca pro­gra­mu, a zwłasz­cza wyznaw­ca Kościo­ła Pol­sko­ka­to­lic­kie­go w RP, nie ma moż­li­wo­ści zwe­ry­fi­ko­wać co jest fak­tem a co opi­nią. W publi­ka­cji domi­nu­ją oce­ny war­to­ściu­ją­ce a nie deskryp­tyw­ne, któ­re mogą być spraw­dza­ne w opar­ciu o kry­te­rium praw­dy lub fał­szu. Red. Robert Socha wyko­rzy­stu­jąc w swo­jej audy­cji kry­ty­ku­ją­cej bp Wik­to­ra Wyso­czań­skie­go oce­ny war­to­ściu­ją­ce, ze swej isto­ty opar­te na subiek­tyw­nych opi­niach, pogło­skach, czy wręcz plot­kach nie zadał sobie tru­du, by wes­przeć je fak­ta­mi, doku­men­ta­mi. Co auto­ma­tycz­nie wyklu­cza moż­li­wość ich wery­fi­ka­cji ze sta­nem fak­tycz­nym tzn. praw­da mate­rial­ną. Takie postę­po­wa­nie naru­sza zasa­dę praw­dy i zasa­dę obiek­ty­wi­zmu zawar­te w Kar­cie Etycz­nej Mediów, a tak­że naru­sza zasa­dę szcze­gól­nej sta­ran­no­ści i rze­tel­no­ści zawo­do­wej zawar­tej w pra­wie pra­so­wym /art.12 ust.1 pkt.1 i art. 41 pra­wa prasowego/ naka­zu­ją­cych dzien­ni­ka­rzo­wi dzia­ła­nie do gra­nic obiek­tyw­nych moż­li­wo­ści celem usta­le­nia praw­dy. 2. Poważ­nym naru­sze­niem zasad etycz­nych jest spo­sób zbie­ra­nia i gro­ma­dze­nia infor­ma­cji przez red. Rober­ta Sochę. Sto­so­wał on nie­uczci­we, nagan­ne moral­nie i sprzecz­ne z zasa­da­mi współ­ży­cia spo­łecz­ne­go meto­dy gro­ma­dze­nia infor­ma­cji, prze­pro­wa­dza­nia wywia­dów oraz robie­nia zdjęć. Sto­so­wa­nie bowiem ukry­tej kame­ry, mikro­fo­nu, czy też pod­słu­chu jest dopusz­czal­ne wyłącz­nie — za wie­dzą i zgo­dą prze­ło­żo­nych w przy­pad­ku zbrod­ni, prze­stęp­stwa korup­cji czy nad­uży­cia wła­dzy. Żad­na z tych oko­licz­no­ści wyłą­cza­ją­cych bez­praw­ność dzia­ła­nia dzien­ni­ka­rza nie wystę­pu­je w ana­li­zo­wa­nym mate­ria­le dzien­ni­kar­skim.

3. Red. Robert Socha nie tyl­ko rażą­co naru­sza wymie­nio­ne w pkt. 1 i 2 zasa­dy warsz­ta­to­we sztu­ki dzien­ni­kar­skiej, lecz tak­że rażą­co naru­sza dobra oso­bi­ste bisku­pa Wik­to­ra Wyso­czań­skie­go. Nie wol­no bowiem niko­go dys­kry­mi­no­wać ze wzglę­du na jego naro­do­wość czy rasę, poglą­dy poli­tycz­ne, sto­su­nek do reli­gii, odręb­ność kul­tu­ro­wą i oby­cza­jo­wą. Nie ma zatem żad­ne­go uza­sad­nie­nia, aby w ana­li­zo­wa­nym mate­ria­le dzien­ni­kar­skim wska­zy­wać na miej­sce uro­dze­nia Bisku­pa jako czyn­ni­ka dys­kre­dy­tu­ją­ce­go go jako zwierzch­ni­ka Kościo­ła Pol­sko­ka­to­lic­kie­go w RP. Takie postę­po­wa­nie red. Rober­ta Sochy jest pogwał­ce­niem Kar­ty Etycz­nej Mediów, a zwłasz­cza zasa­dy sza­cun­ku i tole­ran­cji ‑czy­li posza­no­wa­nia ludz­kiej god­no­ści i dóbr oso­bi­stych.

4. Reasump­cja. Każ­dy dzien­ni­karz — zgod­nie z Kar­tą Etycz­ną Mediów — powi­nien sza­no­wać nie­zby­wal­ne pra­wo czło­wie­ka do praw­dy i powi­nien dokła­dać wszel­kich sta­rań, aby prze­ka­zy­wa­ne infor­ma­cje były zgod­ne z praw­dą, powi­nien sumien­nie i bez znie­kształ­ceń rela­cjo­no­wać fak­ty, powi­nien rze­tel­nie rela­cjo­no­wać róż­ne punk­ty widze­nia, ma umoż­li­wić odbior­cy odróż­nie­nie fak­tów od opi­nii i poglą­dów, aby sza­no­wać ludz­ką god­ność i dobra oso­bi­ste. Red. Robert Socha w swo­im mate­ria­le dzien­ni­kar­skim pt. “Karie­ra Bisku­pa” pogwał­cił te pod­sta­wo­we zasa­dy ety­ki dzien­ni­kar­skiej godząc w dobra oso­bi­ste bisku­pa prof. dr hab. Wik­to­ra Wyso­czań­skie­go cenio­ne­go i powszech­nie uzna­ne­go w kra­ju i zagra­ni­cą duchow­ne­go, eku­me­ni­sty, naukow­ca i peda­go­ga. Rada Ety­ki Mediów stwier­dza, że w przed­mio­to­wym mate­ria­le dzien­ni­kar­skim red. Robert Socha nie zacho­wał zasa­dy szcze­gól­nej sta­ran­no­ści i rze­tel­no­ści w usta­le­niu praw­dy mate­rial­nej tym samym jego audy­cję tele­wi­zyj­ną moż­na uznać za eks­ces kry­ty­ki dzien­ni­kar­skiej naru­sza­ją­cy dobre imię bisku­pa Wik­to­ra Wyso­czań­skie­go nie­zbęd­ne do peł­nie­nia funk­cji zwierzch­ni­ka kościo­ła. Rada z nie­po­ko­jem zauwa­ża, że taki styl dzien­ni­kar­stwa pod­wa­ża wia­ry­god­ność kry­ty­ki, jako mate­rial­nej gwa­ran­cji wol­no­ści pra­sy słu­żą­cej reali­za­cji jaw­no­ści życia publicz­ne­go oraz kon­tro­li spo­łecz­nej. Naru­sza też zasa­dy ety­ki dzien­ni­kar­skiej zawar­te w Kar­cie Etycz­nej Mediów.

Z upo­waż­nie­nia Rady Ety­ki Mediów / dr Tade­usz Kono­niuk /

do wia­do­mo­ści:

- red. Piotr Wal­ter — pre­zes TVN — red. Robert Socha

:: Ekumenizm.pl: Pol­sko­ka­to­lic­kie woj­ny domo­we