Studia Mazowieckie o Żydach i edukacji wielokulturowej

Pod koniec ubie­głe­go roku uka­zał się dru­gi, licząc od wzno­wie­nia ich wyda­wa­nia, numer „Stu­diów Mazo­wiec­kich”. Szcze­gól­nie wart pole­ce­nia jest tekst Kata­rzy­ny Kozy­ry, będą­cy recen­zją książ­ki prof. dr. hab. Janu­sza Szcze­pań­skie­go zaty­tu­ło­wa­nej „Spo­łecz­ność żydow­ska Mazow­sza w XIX-XX wie­ku”. Omó­wie­nie to ma szan­sę zachę­cić wie­le osób zain­te­re­so­wa­nych histo­rią, tra­dy­cją i życiem codzien­nym mazo­wiec­kich wyznaw­ców reli­gii moj­że­szo­wej do się­gnię­cia po pra­cę prof. Szcze­pań­skie­go. „Dzię­ki głę­bo­kiej, zwar­tej i sil­nej reli­gij­no­ści, wpraw­dzie utka­nej nie­zli­czo­ny­mi prze­pi­sa­mi, nauka­mi i wie­rze­nia­mi, wyni­ka­ją­cy­mi z tra­dy­cji oraz ludo­wych prze­są­dów, uczy­ni­li ze swej reli­gii ojczy­znę, swo­iste­go rodza­ju twier­dzę, w któ­rej mogli się schro­nić” – czy­ta­my o mazo­wiec­kich Żydach we wspo­mnia­nym tek­ście.

Wyda­wa­ne przez Aka­de­mię Huma­ni­stycz­ną im. Alek­san­dra Gieysz­to­ra cza­so­pi­smo nauko­we zyska­ło nową sza­tę gra­ficz­ną, posze­rzył się rów­nież zespół redak­cyj­ny. Jego nowy­mi człon­ka­mi zosta­li: prof. dr hab. Maria Fabi­jań­ska (Dzie­kan Wydzia­łu Tury­sty­ki, Hote­lar­stwa i Pro­mo­cji Śro­do­wi­ska AH), prof. dr hab. Leszek K. Gilej­ko (Dzie­kan Wydzia­łu Socjo­lo­gii AH) oraz prof. dr hab. Kazi­mierz Dok­tór. Redak­cja zosta­ła usy­tu­owa­na w Cie­cha­no­wie, w Mię­dzy­wy­dzia­ło­wym Insty­tu­cie Roz­wo­ju Regio­nal­ne­go i Lokal­ne­go AH. Redak­to­rem naczel­nym został dr Zbi­gniew Pta­sie­wicz, dyrek­tor tego Insty­tu­tu.

Naj­now­szy numer otwie­ra tekst zna­ne­go histo­ry­ka i regio­na­li­sty dr. Alek­san­dra Koci­szew­skie­go pt. „Kar­ty do dzie­jów zam­ku”. Jest on szcze­gól­nie przy­dat­ny w toku trwa­ją­cej dys­ku­sji o pla­nach rewi­ta­li­za­cji cie­cha­now­skie­go Zam­ku Ksią­żąt Mazo­wiec­kich. W kon­tek­ście tej tema­ty­ki war­to też prze­czy­tać tekst histo­ry­ka sztu­ki Ryszar­da Mało­wiec­kie­go pt. „Pro­blem bra­my połu­dnio­wej zam­ku w Cie­cha­no­wie”, by się dowie­dzieć, iż funk­cjo­nu­ją róż­ne hipo­te­zy o jej pier­wot­nym lub wtór­nym ist­nie­niu.

Oso­by zain­te­re­so­wa­ne histo­rią powo­jen­ną na pew­no zacie­ka­wi tekst Woj­cie­cha Łuka­szew­skie­go trak­tu­ją­cy o dzia­łal­no­ści nie­pod­le­gło­ścio­we­go pod­zie­mia zbroj­ne­go w powie­cie prza­sny­skim w latach 1945–1951. Aldo­na Rogow­ska opi­su­je z kolei zwy­cza­je wesel­ne drob­nej szlach­ty zamiesz­ka­łej w oko­li­cach Łom­ży i Kol­na.

Bar­dzo inte­re­su­ją­ca jest roz­pra­wa pt. „Edu­ka­cja wie­lo­kul­tu­ro­wa – wyzwa­nia i nadzie­je”, autor­stwa dr. Andrze­ja Kali­szew­skie­go, wie­lo­let­nie­go dyrek­to­ra Ośrod­ka Dosko­na­le­nia Nauczy­cie­li w Cie­cha­no­wie. Jest ona szcze­gól­nie waż­na w kon­tek­ście pro­ce­sów zwią­za­nych z inte­gra­cją euro­pej­ską i coraz częst­szy­mi wyjaz­da­mi Pola­ków za gra­ni­cę, gdzie sty­ka­ją się ze spo­łe­czeń­stwem bar­dzo róż­no­rod­nym kul­tu­ro­wo, etnicz­nie czy reli­gij­nie. Świet­nie czy­ta się tak­że roz­pra­wę dr. Ryszar­da Wal­cza­ka zaty­tu­ło­wa­ną „Być i mieć – przy­czy­nek do losu inte­li­gen­ta na tle trud­nej pol­skiej histo­rii”.

Szcze­gól­nej uwa­dze wszyst­kich samo­rzą­dow­ców pole­ca­my tekst autor­stwa dr. Zbi­gnie­wa Pta­sie­wi­cza pt. „Stra­te­gia roz­wo­ju woje­wódz­twa mazo­wiec­kie­go – aktu­ali­za­cja czy zasad­ni­cza zmia­na”. Jego uwa­gi w tym tema­cie są bar­dzo kon­kret­ne i cen­ne, ponie­waż sam był człon­kiem Zarzą­du Woje­wódz­twa Mazo­wiec­kie­go, a tak­że twór­cą i pierw­szym dyrek­to­rem Mazo­wiec­kie­go Biu­ra Pla­no­wa­nia Prze­strzen­ne­go i Roz­wo­ju Regio­nal­ne­go.

Nie spo­sób wymie­nić wszyst­kich arty­ku­łów zamiesz­czo­nych w wyda­wa­nym przez Aka­de­mię Huma­ni­stycz­ną im. Alek­san­dra Gieysz­to­ra cza­so­pi­śmie nauko­wym, któ­re­go lek­tu­rę szcze­rze pole­ca­my.

Jak nam powie­dział dr Zbi­gniew Pta­sie­wicz, w dru­ku jest już trze­ci numer „Stu­diów”, w któ­rym znaj­dą się m.in. refe­ra­ty ze zor­ga­ni­zo­wa­nej przez Aka­de­mię Huma­ni­stycz­ną kon­fe­ren­cji – „Per­spek­ty­wy roz­wo­ju sub­re­gio­nu cie­cha­now­skie­go”. – Przy­go­to­wu­je­my rów­nież spe­cjal­ny numer zawie­ra­ją­cy doro­bek dwóch sesji nauko­wych. Pierw­sza, zor­ga­ni­zo­wa­na przez Wydział Tury­sty­ki, Hote­lar­stwa i Pro­mo­cji Śro­do­wi­ska oraz Mię­dzy­wy­dzia­ło­wy Insty­tut Roz­wo­ju Regio­nal­ne­go i Lokal­ne­go doty­czy­ła edu­ka­cyj­nych i pro­mo­cyj­nych funk­cji tury­sty­ki na przy­kła­dzie Mazow­sza. Dru­gą, doty­czą­cą pro­ble­mu sie­roc­twa i funk­cjo­no­wa­nia domów dziec­ka zor­ga­ni­zo­wał Wydział Peda­go­gicz­ny. War­to rów­nież poin­for­mo­wać, że na koniec mar­ca Insty­tut, któ­rym kie­ru­ję przy­go­to­wu­je dużą kon­fe­ren­cję pn. „Matecz­ni­ki kul­tu­ry na Mazow­szu”. Współ­or­ga­ni­za­to­ra­mi są m.in.: Muzeum Nie­pod­le­gło­ści w War­sza­wie, Mazo­wiec­kie Samo­rzą­do­we Cen­trum Dosko­na­le­nia Nauczy­cie­li oraz trzy wydzia­ły naszej uczel­ni – zapo­wia­da dr Pta­sie­wicz.