Sztuka sakralna pogranicza ukraińskiego na Lubelszczyźnie

Ser­decz­nie zapra­szam do udzia­łu w mię­dzy­na­ro­do­wej kon­fe­ren­cji pt.: „Sztu­ka sakral­na pogra­ni­cza pol­sko-ukra­iń­skie­go na Lubelsz­czyź­nie”, zapla­no­wa­nej na 13 – 14 paź­dzier­ni­ka 2005 roku w Lubli­nie.

Pla­no­wa­na sesja jest poświę­co­na dzie­dzic­twu sztu­ki cer­kiew­nej na Lubelsz­czyź­nie, obsza­rze leżą­cym na sty­ku kul­tu­ry Wschod­niej i Zachod­niej, gdzie przez wie­ki tra­dy­cja bizan­tyj­ska i łaciń­ska prze­pla­ta­ły się wza­jem­nie. Jed­nak histo­ria, któ­ra tu się doko­ny­wa­ła pod koniec XIX i przez nie­mal cały XX wiek, zasko­czy­ła wszyst­kich swym uprasz­cza­ją­cym poj­mo­wa­niem ota­cza­ją­cej rze­czy­wi­sto­ści, uka­za­ła jeże­li nie peł­ną igno­ran­cję, to przy­naj­mniej bar­dzo bru­tal­ne usto­sun­ko­wa­nie się do zja­wisk kul­tu­ro­wych, któ­re nie wpi­sy­wa­ły się w ram­ki róż­nych for­ma­cji ide­olo­gicz­nych. Wie­le cen­nych dzieł archi­tek­tu­ry i iko­no­gra­fii z nie­wia­do­mych powo­dów dewa­sto­wa­no i nisz­czo­no, albo zupeł­nie star­to z obli­cza zie­mi, cho­ciaż two­rzy­ły har­mo­nij­no-este­tycz­ną syl­wet­kę wie­lo-kul­tu­ro­we­go pogra­ni­cza.

Powyż­sza kon­fe­ren­cja sta­wia sobie zatem za cel:

• poka­za­nie war­to­ści wspól­ne­go dzie­dzic­twa kul­tu­ro­we­go na obsza­rze prze­ni­ka­nia się kul­tu­ry wschod­niej i zachod­niej;
  
• inte­gra­cję spo­łecz­no­ści regio­nów leżą­cych na sty­ku kul­tu­ry bizan­tyj­skiej i łaciń­skiej poprzez rze­tel­ną wie­dzę;
  
• prze­ka­za­nie inter­dy­scy­pli­nar­nych wyni­ków badań prze­pro­wa­dzo­nych na archi­te­tu­rze i iko­no­gra­fii sakral­nej w zakre­sie tech­no­lo­gii wyko­na­nia;
  
• usta­le­nie cech sty­li­stycz­nych, wła­ści­wych dla róż­nych ośrod­ków sztu­ki cer­kiew­nej i kon­kret­nych obiek­tów kul­to­wych oraz iko­no­gra­ficz­nych;
  
• ana­li­za porów­naw­cza tech­no­lo­gii archi­tek­to­nicz­nych i malar­skich;
  
• przed­sta­wie­nie kil­ku warian­tów sce­na­riu­szy wypo­sa­że­nia drew­nia­nych cer­kwi zabyt­ko­wych;
  
• pozna­nie i wdro­że­nie naj­now­szych tech­no­lo­gii kon­ser­wa­tor­skich;
  
• typo­wa­nie obiek­tów do badań spe­cja­li­stycz­nych potrzeb­nych przy trans­lo­ka­cji.

Wdzięcz­ny za życz­li­wość i wszel­kie dobro,

ks. Ste­fan Bar­tuch

Szcze­gó­ło­wy pro­gram kon­fe­ren­cji

Dzień pierw­szy

Czwartek 13.10.2005

11.00 Uro­czy­ste otwar­cie kon­fe­ren­cji

(Pałac Czar­to­ry­skich, Plac Litew­ski 2, Sala Kon­fe­ren­cyj­na)

Wystą­pie­nia inau­gu­ra­cyj­ne:

H. Lan­dec­ka – Lubel­ski Woje­wódz­ki Kon­ser­wa­tor Zabyt­ków

R. Wal­czak – Wice­pre­zes Oddzia­łu PAN w Lubli­nie

M. Łesiów – Prze­wod­ni­czą­cy Komi­sji Pol­sko-Ukra­iń­skich Związ­ków Kul­tu­ro­wych Oddzia­łu PAN w Lubli­nie

J. Ada­mow­ski – Dyrek­tor Insty­tu­tu Kul­tu­ro­znaw­stwa, UMCS

K. Klau­za — Kie­row­nik Kate­dry Teo­lo­gii Iko­ny, KUL

A. Kurow­ski – Woje­wo­da Lubel­ski

Wyróż­nie­nia dla pre­kur­so­rów w ochro­nie dzie­dzic­twa sztu­ki cer­kiew­nej na pogra­ni­czu pol­sko-ukra­iń­skim

R. Bry­kow­ski (War­sza­wa)

J. Tur (Rze­szów)

J. Górak (Lublin)

J. Mow­czan (Lwów)

12.00 – Poczę­stu­nek (Sala Komin­ko­wa)

14.00 Sesja nauko­wa (Insty­tut Euro­py Środ­ko­wo-Wschod­niej ul.Niecała5, Sala Kon­fe­ren­cyj­na)

14.00 – Malar­stwo XIV – XVIII wie­ku daw­nej Die­ce­zji Chełm­skiej Kościo­ła Wschod­nie­go (W.Ałeksandrowycz, Lwów-War­sza­wa)

14.10 – Ukra­iń­skie iko­no­sta­sy XVI-XVIII wie­ku na tere­nie daw­nej Rze­czy­po­spo­li­tej (M.Janocha, War­sza­wa)

14.20 – O ochro­nie zabyt­ków sztu­ki cer­kiew­nej (J. Tur, Rze­szów)

14.30 – dys­ku­sja

14.55 – prze­rwa

15.00 – O archi­tek­tu­rze słów kil­ka (M. Smok­tu­no­wicz, War­sza­wa)

15.10 – Cer­kiew p.w. Naro­dze­nia NMP z Lubli­na (trans­lo­ko­wa­na z Tar­no­szy­na) w kon­tek­ście roz­wo­ju drew­nia­nej archi­tek­tu­ry cer­kiew­nej (E.Zawałeń, Prze­myśl)

15.20 – dys­ku­sja

15.45 – prze­rwa na kawę

16.30 – Mądrość Boża jako Nie­po­ka­la­ne Poczę­cie NMP w sztu­ce pogra­ni­ca (E. Rybałt, Lublin-War­sza­wa)

16.40 – Losy cer­kwi na tere­nie pogra­ni­cza pol­sko-ukra­iń­skie­go (M.Kaniewska, War­sza­wa)

16.50 – dys­ku­sja

17.15 – prze­rwa

17.30 – Unic­ka Die­ce­zja Chełm­ska w XVII wie­ku w świe­tle prze­kształ­ceń tery­to­rial­nych i ustro­jo­wych (A. Gil, Lublin)

17.40 – Ducho­wień­stwo para­fii grec­ko­ka­to­lic­kiej w Tar­no­szy­nie (W.Bobryk, Sie­dl­ce)

17.50 – Skut­ki eks­pa­tria­cji dla kul­tu­ro­wej sytu­acji pogra­ni­cza (R.Kabaczij, Cher­son-Pre­szow)

18.00 – dys­ku­sja

19.00 – Nie­szpo­ry (Cer­kiew Naro­dze­nia NMP w Lubli­nie, Al. War­szaw­ska 84)

Dzień drugi

Pią­tek 14.10.2005

9.00 – Zbio­ry cer­kiew­ne w muze­ach lwow­skich prze­ło­mu XIX i XX wie­ku. (W.Deluga, War­sza­wa)

9.10 – Kon­ser­wa­cja cmen­ta­rzy na pogra­ni­czu (J. Sma­za, War­sza­wa-Toruń)

9.20 – dys­ku­sja

9.45 – prze­rwa

10.00 – Histo­ria trans­lo­ka­cji i adap­ta­cji do potrzeb kul­to­wych cer­kwi Naro­dze­nia NMP w Lubli­nie (S. Batruch, Lublin)

10.10 – Trans­lo­ka­cja cer­kwi z Tar­no­szy­na do Muzeum Wsi Lubel­skiej i reali­za­cja kon­ser­wa­tor­ska (M. Sera­fi­no­wicz, Lublin)

10.20 – Histo­ria two­rze­nia zespo­łu sakral­ne­go grec­ko­ka­to­lic­kie­go w Muzeum Wsi Lubel­skiej (L. Kon­dra­to­wicz-Milisz­kie­wicz, Lublin)

10.30 – dys­ku­sja

10.55 – prze­rwa na kawę

11.30 – Nie­co danych histo­rycz­nych o cer­kwi w Tenia­ty­skach i dwóch cer­kwiach w Luby­czy (P. Sygow­ski, Lublin)

11.40 – Iko­no­stas z cer­kwi p.w. św. Dymi­tra z Tenia­tysk. Pro­blem dato­wa­nia (R. Zilin­ko, Tar­no­pol-Lublin)

11.50 – dys­ku­sja

12.15 – prze­rwa

12.30 – Cho­rą­gwie pierw­szej poło­wy XIX w. z wypo­sa­że­nia cer­kwi Naro­dze­nia NMP w Lubli­nie (R. Kosiw, Lwów)

12.40 – Pro­gram iko­no­gra­ficz­ny wystro­ju cer­kwi Naro­dze­nia NMP w Lubli­nie (J. Giem­za, Łań­cut)

12.50 – dys­ku­sja

13.15 – 15.00 prze­rwa na obiad

15.00 – Opra­co­wa­nie meto­dy­ki kon­ser­wa­cji poli­chro­mii ścien­nej i pra­ce kon­ser­wa­tor­skie w pre­zbi­te­rium cer­kwi Naro­dze­nia NMP w Lubli­nie (J.Mowczan, Lwów)

15.10 – Doku­men­ta­cja kon­ser­wa­tor­ska poli­chro­mii ścien­nej cer­kwi Naro­dze­nia NMP w Lubli­nie oraz iko­no­sta­su z Tenia­tysk (I. Slu­sa­ren­ko, Lwów-Lublin)

15.20 – Mon­taż ikon w iko­no­sta­sie z Tenia­tysk i kon­ser­wa­cja drzwi car­skich (B. Iwa­niw, Lwów)

15.30 – dys­ku­sja

15.55 – prze­rwa

16.00 – Rekon­struk­cja i kon­ser­wa­cja iko­ny św. Jerze­go z cer­kwi Naro­dze­nia NMP w Lubli­nie (A. Linyn­sj­kyj, Lwów)

16.10 – Reali­za­cja iko­ny Mat­ki Boskiej Korcz­miń­skiej zgod­nie z ory­gi­na­łem (XVII w.) znaj­du­ją­cym się w cer­kwi Naro­dze­nia NMP w Lubli­nie (W. Mel­nyk, I. Mel­nyk, Lwów)

16.20 – Cer­kiew w Ulhów­ku i jej „trans­lo­ka­cja” (J. Górak, Lublin)

16.30 – dys­ku­sja

16.55 – Pod­su­mu­wa­nie kon­fe­ren­cji

W imie­niu orga­ni­za­to­rów: ks. Ste­fan Batruch — Pre­zes Fun­da­cji Kul­tu­ry Ducho­wej Pogra­ni­cza

---

Orga­ni­za­to­rzy:

***

Komi­sja Pol­sko-Ukra­iń­skich Związ­ków Kul­tu­ro­wych Oddzia­łu PAN w Lubli­nie­Pa­łac Czar­to­ry­skich, Plac Litew­ski 2

20–080 Lublintel/fax: (81) 441 30 00

e‑mail: pan-ol@hektor.umcs.lublin.pl

www.pan-ol.lublin.pl

***

Fun­da­cja Kul­tu­ry Ducho­wej Pogra­ni­cza

Al. War­szaw­ska 71

PL – 20–803 Lublin

tel/fax: (81) 746 93 99, kom: 0 603 762 946

e‑mail: s_batruch@poczta.onet.pl

www.portal-ukraina.pl/korczmin

Regon: 06 00 29 178 NIP: 712 266 48 68

Kon­to: Fun­da­cja Kul­tu­ry Ducho­wej Pogra­ni­cza

BPH o/ Lublin Nr: 03 1060 0076 0000 3200 0103 7387

Współ­udział:

***

Insty­tut Euro­py Środ­ko­wo-Wschod­niej

ul. Nie­ca­ła 5

20–080 Lublin

tel. (81)5322907 fax. (81)5347232

e‑mail: instesw@platon.man.lublin.pl

www.iesw.lublin.pl

***

Dział Sztu­ki Cer­kiew­nej

Muzeum – Zamek w Łań­cu­cie

ul. Zam­ko­wa 1

37–100 Łań­cut

(17) 225 20 08

e‑mail: ikony@zamek-lancut.pl

www.zamek-lancut.pl