Greckokatolickie zasady ekumenizmu PO POLSKU

W sobo­rze św. Jana Chrzci­cie­la w Prze­my­ślu, pod­czas uro­czy­stej Litur­gii w dzień Świąt Boże­go Naro­dze­nia (7 stycz­nia) Ks. Arcy­bi­skup Jan Mar­ty­niak (na zdję­ciu) zatwier­dził dekre­tem doku­men­ty Sobo­ru Kościo­ła Grec­ko­ka­to­lic­kie­go w Archi­die­ce­zji Prze­my­sko-War­szaw­skiej , usta­la­jąc, iż zaczną one obo­wią­zy­wać z dniem 15 lute­go 2005 roku. Przed­sta­wia­my Czy­tel­ni­kom jeden z sobo­ro­wych doku­men­tów, doty­czą­cy zasad dzia­łal­no­ści eku­me­nicz­nej i sto­sun­ków mię­dzy­re­li­gij­nych Ukra­iń­skie­go Kościo­ła Grec­ko­ka­to­lic­kie­go w Pol­sce. Ks. dia­ko­no­wi Pio­tro­wi Siwic­kie­mu ser­decz­nie dzię­ku­je­my za udo­stęp­nie­nie EAI pol­skie­go tłu­ma­cze­nia.

PODSTAWOWE ZASADY STOSUNKÓW MIĘDZYWYZNANIOWYCH I DZIAŁALNOŚCI EKUMENICZNEJ W ARCHIDIECEZJI PRZEMYSKO-WARSZAWSKIEJ UKRAIŃSKIEGO KOŚCIOŁA GRECKOKATOLICKIEGONORMY OGÓLNE

1. Ukra­iń­ski Kościół Grec­ko­ka­to­lic­ki w Pol­sce usil­nie pra­gnie żyć w poko­ju ze wszyst­ki­mi chrze­ści­ja­na­mi i brać udział w dia­lo­gu eku­me­nicz­nym z inny­mi kra­jo­wy­mi Kościo­ła­mi i Wspól­no­ta­mi kościel­ny­mi na zasa­dach part­ner­stwa i rów­no­upraw­nie­nia.

2. W sto­sun­kach z nie­ka­to­lic­ki­mi Kościo­ła­mi i Wspól­no­ta­mi kościel­ny­mi oraz w pro­wa­dze­niu z nimi dia­lo­gu eku­me­nicz­ne­go UKGK kie­ru­je się nor­ma­mi i wska­zów­ka­mi, zamiesz­czo­ny­mi w: — Dekre­tach II Sobo­ru Waty­kań­skie­go o eku­me­niź­mie Uni­ta­tis redin­te­gra­tio i o kato­lic­kich Kościo­łach wschod­nich Orien­ta­lium Ecc­le­sia­rum; — Kodek­sie Kano­nów Kościo­łów Wschod­nich (kan. 902–908 i inne); — Dyrek­to­rium w spra­wie reali­za­cji zasad i norm doty­czą­cych eku­me­ni­zmu z 25 mar­ca 1993 r.; — Liście paster­skim Gło­wy UKGK (…) Miro­sła­wa Jana Luba­cziwś­kie­go O jed­no­ści Świę­tych Kościo­łów; — Liście Apo­stol­skim Papie­ża Jana Paw­ła II Orien­ta­le Lumen; — Ency­kli­ce Papie­ża Jana Paw­ła II Ut unum sint; — Liście Apo­stol­skim Papie­ża Jana Paw­ła II z oka­zji 400-lecia Unii Brze­skiej; — Instruk­cji w spra­wie sto­so­wa­nia prze­pi­sów litur­gicz­nych Kodek­su Kano­nów Kościo­łów Wschod­nich; — Kon­cep­cji sta­no­wi­ska Ukra­iń­skie­go Kościo­ła Grec­ko­ka­to­lic­kie­go wobec eku­me­ni­zmu, z uwzględ­nie­niem warun­ków miej­sca i cza­su.

3. UKGK pra­gnie brać samo­dziel­ny udział w dia­lo­gu, jako peł­no­war­to­ścio­wy jego uczest­nik. Nikt spo­za UKGK nie może rościć sobie pra­wa do repre­zen­to­wa­nia UKGK w sto­sun­kach mię­dzy­wy­zna­nio­wych bez wyraź­nej zgo­dy i zle­ce­nia epi­sko­pa­tu UKGK.

4. Nie­zbęd­nym warun­kiem pro­wa­dze­nia jakiej­kol­wiek dzia­łal­no­ści eku­me­nicz­nej jest sto­sow­na for­ma­cja eku­me­nicz­na wszyst­kich wier­nych – duchow­nych, osób zakon­nych i świec­kich. Nale­ży ją roz­po­czy­nać już w ramach kate­che­zy dzie­ci i nie zanie­dby­wać kon­ty­nu­owa­nia jej póź­niej.

5. Wier­ni powin­ni być uświa­do­mie­ni w przed­mio­cie wła­ści­we­go zna­cze­nia poję­cia „eku­me­nizm”, sta­no­wi­ska Kościo­ła kato­lic­kie­go wobec ruchu eku­me­nicz­ne­go oraz kato­lic­kich zasad eku­me­ni­zmu ze szcze­gól­nym uwzględ­nie­niem eku­me­nicz­nej roli kato­lic­kich Kościo­łów wschod­nich, zwłasz­cza UKGK.

6. Abso­lut­nie koniecz­nym jest, by wier­ni byli świa­do­mi tego, że wszel­ka dzia­łal­ność eku­me­nicz­na musi być opar­ta o oso­bi­stą więź każ­de­go wier­ne­go z Panem; wszyst­ko, co osła­bia ową więź, szko­dzi spra­wie eku­me­ni­zmu – zaś postęp dia­lo­gu eku­me­nicz­ne­go nie jest moż­li­wy bez stop­nio­we­go wzra­sta­nia jego uczest­ni­ków w łasce Bożej.

7. Uczest­ni­ka­mi dia­lo­gu są chrze­ści­ja­nie – ochrzcze­ni w imię Trój­cy Prze­naj­święt­szej, wyzna­ją­cy Boga Trój­je­dy­ne­go oraz Bóstwo i rolę zbaw­czą Pana nasze­go Jezu­sa Chry­stu­sa; celem jest wza­jem­ne pogo­dze­nie się i zbli­że­nie dla wspól­ne­go szu­ka­nia dróg przy­wró­ce­nia jed­no­ści. Nie­do­pusz­czal­ne jest zawę­ża­nie gro­na uczest­ni­ków dia­lo­gu przy uży­ciu naro­do­wych i innych świec­kich kry­te­riów. Zaka­za­na jest rów­nież instru­men­ta­li­za­cja dia­lo­gu dla osią­gnię­cia celów świec­kich, zwłasz­cza naro­do­wych i poli­tycz­nych.

8. Wszyst­kim wier­nym – a zwłasz­cza dusz­pa­ste­rzom – zale­ca się budo­wa­nie sło­wem i czy­nem atmos­fe­ry miło­ści chrze­ści­jań­skiej w sto­sun­kach mię­dzy­wy­zna­nio­wych. Wszyst­ko to ze szcze­gól­nym naci­skiem odno­si się do tre­ści wydaw­nictw kościel­nych i publi­ka­cji inter­ne­to­wych.

9. Udział w dia­lo­gu eku­me­nicz­nym nie może pocią­gać za sobą osła­bie­nia kościel­no-obrząd­ko­wej toż­sa­mo­ści wier­nych i wzra­sta­nia wśród nich obo­jęt­no­ści reli­gij­nej (indy­fe­ren­ty­zmu). Prze­ciw­nie – kon­tak­ty z chrze­ści­ja­na­mi z innych Kościo­łów i Wspól­not kościel­nych win­ny pro­wa­dzić wier­nych UKGK do jesz­cze głęb­szej świa­do­mo­ści, pozna­wa­nia i kul­ty­wo­wa­nia przez nich ich auten­tycz­nej toż­sa­mo­ści.

10. W kwe­stii wspól­nych modlitw i wszel­kich innych prze­ja­wów wspól­ne­go udzia­łu w kul­cie Bożym usil­nie przy­po­mi­na się obo­wią­zek bra­nia pod uwa­gę nie tyl­ko zasad kato­lic­kich, lecz rów­nież dok­try­ny i prze­pi­sów inne­go Kościo­ła czy Wspól­no­ty kościel­nej.

11. Oso­by duchow­ne, gdy nie kon­ce­le­bru­ją, zgod­nie z pra­wi­dła­mi obrząd­ku bizan­tyj­skie­go ubie­ra­ją się jedy­nie w strój duchow­ny, bez szat litur­gicz­nych, w szcze­gól­no­ści bez epi­tra­che­lio­nu. Przy kon­ce­le­bro­wa­niu Boskiej Litur­gii z kapła­na­mi rzym­sko­ka­to­lic­ki­mi duchow­ni win­ni przy­wdzie­wać kom­plet­ne sza­ty litur­gicz­ne.

12. Dla nale­ży­te­go pro­wa­dze­nia spraw zwią­za­nych ze sto­sun­ka­mi mię­dzy­wy­zna­nio­wy­mi i dzia­łal­no­ścią eku­me­nicz­ną biskup epar­chial­ny może powo­łać radę eku­me­nicz­ną (kan. 904 § 3 KKKW). Kie­ru­je nią – sam lub poprzez oso­bę upo­waż­nio­ną – biskup epar­chial­ny. Pra­ce jej koor­dy­nu­je sekre­tarz, będą­cy jed­no­cze­śnie pra­cow­ni­kiem kurii epar­chial­nej na sta­no­wi­sku refe­ren­ta spraw eku­me­nicz­nych epar­chii. Rada zbie­ra się na posie­dze­nia nie rza­dziej, niż raz w roku.

13. We wszel­kie­go rodza­ju kon­tak­tach zewnętrz­nych UKGK wystę­pu­je pod jed­ną i tą samą nazwą, a mia­no­wi­cie „Ukra­iń­ski Kościół Grec­ko­ka­to­lic­ki” (ukr. Ukra­jinś­ka Hre­ko-Kato­łyć­ka Cer­kwa). Dopusz­cza się sto­so­wa­nie jej w skró­co­nym, nie­ofi­cjal­nym warian­cie – „Kościół Grec­ko­ka­to­lic­ki” (ukr. Hre­ko-Kato­łyć­ka Cer­kwa). Inne, nie­pra­wi­dło­we nazwy („Kościół Kato­lic­ki Obrząd­ku Bizan­tyj­sko-Ukra­iń­skie­go”, „Ukra­iń­ski Kościół Kato­lic­ki”, „Kościół Bizan­tyj­sko-Ukra­iń­ski” itp.) win­ny być kon­se­kwent­nie usu­nię­te z obie­gu urzę­do­we­go, służ­bo­we­go i medial­ne­go.

STOSUNKI Z PRAWOSŁAWNYMI I STAROOBRZĘDOWCAMI

14. Sto­sun­ki z dwie­ma ist­nie­ją­cy­mi w Pol­sce wspól­no­ta­mi wyzna­nio­wy­mi, któ­re wspól­nie z UGKG dzie­dzi­czą tra­dy­cję chrze­ści­jań­stwa św. Wło­dzi­mie­rza, czy­li Pol­skim Auto­ke­fa­licz­nym Kościo­łem Pra­wo­sław­nym i Wschod­nim Kościo­łem Sta­ro­obrzę­do­wym nie posia­da­ją­cym hie­rar­chii duchow­nej, mają dla UKGK cha­rak­ter prio­ry­te­to­wy.

15. W sto­sun­kach z Kościo­łem pra­wo­sław­nym, poza doku­men­ta­mi wymie­nio­ny­mi w nr 2, korzy­stać moż­na tak­że z Prak­tycz­nych wska­zó­wek zawar­tych w oświad­cze­niu z Bala­mand z 1993 r. (nr 20–33).

16. Wszę­dzie tam, gdzie pra­wo­sław­ni nie mają wła­snej cer­kwi, mogą być dopusz­cze­ni do cele­bro­wa­nia Boskiej Litur­gii, św. Sakra­men­tów (przede wszyst­kim Sakra­men­tów ini­cja­cji chrze­ści­jań­skiej i Mał­żeń­stwa), chwal­by Bożej i innych nabo­żeństw, zwłasz­cza zadusz­nych, w miej­sco­wej świą­ty­ni UKGK – za wyraź­ną zgo­dą bisku­pa epar­chial­ne­go.

17. To, o czym mowa w nr 16, ma zasto­so­wa­nie rów­nież w przy­pad­ku pogrze­bów na cmen­ta­rzach grec­ko­ka­to­lic­kich.

18. UKGK dostrze­ga potrze­bę współ­pra­cy z brać­mi pra­wo­sław­ny­mi na niwie ochro­ny i kon­ser­wa­cji zabyt­ków archi­tek­tu­ry sakral­nej i sztu­ki tra­dy­cji kijow­skiej w Pol­sce.

19. Innym moż­li­wym rodza­jem współ­dzia­ła­nia są wspól­ne piel­grzym­ki wier­nych obu wyznań do miejsc, czczo­nych zarów­no przez gre­ko­ka­to­li­ków, jak też i przez przez pra­wo­sław­nych – a tak­że wspól­ne sta­ra­nia na rzecz przy­wró­ce­nia daw­nej świet­no­ści i zna­cze­nia tym miej­scom, któ­re znisz­cza­ły, pod­upa­dły lub prze­sta­ły być miej­sca­mi kul­tu chrze­ści­jan tra­dy­cji bizan­tyj­skiej.

+ Arcy­bi­skup Jan Mar­ty­niak Metro­po­li­ta Prze­my­sko-War­szaw­ski

Tłu­ma­cze­nia niniej­sze ma cha­rak­ter pry­wat­ny. Ofi­cjal­ną ran­gę ma jedy­nie ory­gi­nał ukra­iń­ski – zob. cerkwa.netTłu­ma­czył dia­kon Piotr Siwic­ki. All rights rese­rved – wszyst­kie pra­wa zastrze­żo­ne – усі права застережені.