Kościoły protestanckie

Jubileusz protestantyzmu


19. kwiet­nia 1529 roku w Spi­rze (Spey­er) sze­ściu nie­miec­kich ksią­żąt oraz 14 miast zapro­te­sto­wa­li przed kró­lem Fer­dy­nan­dem, bra­tem cesa­rza Karo­la V Habs­bur­ga, prze­ciw­ko pró­bom hamo­wa­nia Refor­ma­cji przez obra­du­ją­cy w Spi­rze sejm Rze­szy. Ewan­ge­lic­cy ksią­żę­ta powo­ły­wa­li się na nie tyl­ko na wcze­śniej­sze posta­no­wie­nia, przy­zna­ją­ce swo­bo­dę wyzna­nia na zdo­mi­no­wa­nych przez Refor­ma­cję tere­nach, lecz tak­że na wol­ność sumie­nia i obro­nę wia­ry. Tym samym mia­sta ielek­to­rzy opo­wie­dzie­li się po stro­nie augu­stiań­skie­go mni­cha i Refor­ma­to­ra Kościo­ła […]


19. kwiet­nia 1529 roku w Spi­rze (Spey­er) sze­ściu nie­miec­kich ksią­żąt oraz 14 miast zapro­te­sto­wa­li przed kró­lem Fer­dy­nan­dem, bra­tem cesa­rza Karo­la V Habs­bur­ga, prze­ciw­ko pró­bom hamo­wa­nia Refor­ma­cji przez obra­du­ją­cy w Spi­rze sejm Rze­szy. Ewan­ge­lic­cy ksią­żę­ta powo­ły­wa­li się na nie tyl­ko na wcze­śniej­sze posta­no­wie­nia, przy­zna­ją­ce swo­bo­dę wyzna­nia na zdo­mi­no­wa­nych przez Refor­ma­cję tere­nach, lecz tak­że na wol­ność sumie­nia i obro­nę wia­ry. Tym samym mia­sta ielek­to­rzy opo­wie­dzie­li się po stro­nie augu­stiań­skie­go mni­cha i Refor­ma­to­ra Kościo­ła Zachod­nie­go, ks. dr. Mar­ci­na Lutra.

Przyj­mu­je się, że nazwa „pro­te­stan­tyzm” zawdzię­cza swo­ją nazwę spir­skiej pro­te­sta­cji na sej­mie w Spi­rze, jed­nak­że nie­któ­rzy histo­ry­cy uwa­ża­ją, że ety­mo­lo­gia pro­te­stan­ty­zmu jest o wie­le wcze­śniej­sza. Ksią­żę­ta przed­ło­ży­li swój pro­test w for­mie pisem­nej następ­ne­go dnia, czy­li 20. kwiet­nia 1529 roku.

Nale­ży pod­kre­ślić, że pro­te­sta­cja nie była aktem powierz­chow­ne­go sprze­ci­wu, ani płyt­ką mani­fe­sta­cją inte­re­sów poli­tycz­nych, ale przede wszyst­kim świa­dec­twem wyzna­wa­nej wia­ry. Pew­nym potwier­dze­niem powyż­szych słów jest nie tyl­ko ety­mo­lo­gia łaciń­skie­go sło­wa pro­te­stor (oświad­czać), lecz tak­że cen­trum ewan­ge­lic­kie­go zwia­sto­wa­nia, Ewan­ge­lia o uspra­wie­dli­wie­niu grzesz­ne­go czło­wie­ka z łaski przez wia­rę. Oczy­wi­ście nie moż­na mar­gi­na­li­zo­wać wpły­wów poli­ty­ki, ludz­kich ambi­cji i roz­cza­ro­wań po obu „stro­nach” na roz­łam w Koście­le. Histo­ria Kościo­ła i teo­lo­gii uczy nas wszak­że, że od same­go począt­ku grzech nie­zgo­dy oraz pychy, a tak­że brak jed­no­myśl­no­ści, nawet w zasad­ni­czych kwe­stiach teo­lo­gicz­nych, były nie­od­łącz­ny­mi ele­men­ta­mi ekle­zjal­nej rze­czy­wi­sto­ści wyznaw­ców jed­ne­go Chry­stu­sa.

W opi­nii wie­lu histo­ry­ków Kościo­ła pro­te­sta­cja ksią­żąt w Spi­rze przy­pię­czę­to­wa­ła osta­tecz­ny roz­łam w Koście­le, zapo­cząt­ko­wu­jąc pro­ces kon­fe­sjo­na­li­za­cji chrze­ści­jań­stwa zachod­nie­go. Rok póź­niej, w czerw­cu 1530 roku na sej­mie Rze­szy w Augs­bur­gu odczy­ta­no przed cesa­rzem Karo­lem V Augs­bur­skie Wyzna­nie Wia­ry (Con­fes­sio Augu­sta­na — CA), napi­sa­nej przez Fili­pa Melanch­to­na we ści­słej współ­pra­cy i z apro­ba­tą ks. dr. Mar­ci­na Lutra. CA, wcho­dzą­ca w skład ksiąg sym­bo­licz­nych Kościo­ła Ewan­ge­lic­ko-Augs­bur­skie­go jest kom­pen­dium lute­rań­skiej dok­try­ny.

475-lecie pro­te­sta­cji na sej­mie Rze­szy w Spi­rze obcho­dzi uro­czy­ście Ewan­ge­lic­ki Kościół Pala­ty­na­tu, któ­ry jako jedy­ny Kościół Kra­jo­wy, nale­żą­cy do Ewan­ge­lic­kie­go Kościo­ła Nie­miec (EKD) nosi też nazwę Pro­te­stanc­kie­go Kościo­ła Kra­jo­we­go (Pro­te­stan­ti­sche Land­skir­che — PLK). Z oka­zji donio­słe­go jubi­le­uszu PLK zapla­no­wa­ło sze­reg wyda­rzeń reli­gij­no-kul­tu­ral­nych, m.in. wykła­dy, wysta­wy arty­stycz­ne, kon­cer­ty oraz nabo­żeń­stwa z udzia­łem władz pań­stwo­wych, duchow­nych ewan­ge­lic­kich z kra­ju i zagra­ni­cy, a tak­że gości eku­me­nicz­nych.

Z oka­zji jubi­le­uszu pro­te­sta­cji oraz stu­le­cia Kościo­ła Pamię­ci (Gedächt­ni­skir­che) w Spi­rze Kościół Ewan­ge­lic­ki Pala­ty­na­tu uru­cho­mił przed kil­ko­ma mie­sią­ca­mi witry­nę inter­ne­to­wą www.protestantisch2004.de ze szcze­gó­ło­wym pla­nem obcho­dów oraz cie­ka­wy­mi mate­ria­ła­mi histo­rycz­ny­mi, i teo­lo­gicz­ny­mi.

Ekumenizm.pl działa dzięki swoim Czytelnikom!
Portal ekumenizm.pl działa na zasadzie charytatywnej pracy naszej redakcji. Zachęcamy do wsparcia poprzez darowizny i Patronite.