Kościół anglikański na skraju upadku?

Kościół Anglii sta­nął na skra­ju prze­pa­ści. Musi pod­jąć stra­te­gicz­ne decy­zje doty­czą­ce księ­ży i para­fii. Jeśli tego zanie­cha, jego przy­szłość może się oka­zać smut­na — takie postu­la­ty gło­śno wypo­wie­dzia­ła prof. Lin­da Woodhe­ad, wykła­dow­czy­ni nauk o reli­gii na Uni­wer­sy­te­cie w Lan­ca­ster. Czy roz­pę­ta­ła swo­imi sło­wa­mi burzę? Prze­ciw­nie, zapro­si­ła wier­nych do otwar­tej roz­mo­wy.

Od począt­ku paź­dzier­ni­ka w koście­le uni­wer­sy­tec­kim w Oks­for­dzie trwa­ją deba­ty, któ­rych głów­ne tema­ty to: para­fie, wier­ni, dzie­dzic­two, róż­no­rod­ność i wizja przy­szło­ści. Zda­niem prof. Woodhe­ad Kościół jest cią­gle jed­ną z pię­ciu naj­więk­szych insty­tu­cji kul­tu­ral­nych w Wiel­kiej Bry­ta­nii, ale ostat­nie bada­nia poka­zu­ją, że zna­lazł się punk­cie kry­tycz­nym. W całym kra­ju tyl­ko jed­na oso­ba na dzie­sięć z tych w wie­ku poni­żej lat dwu­dzie­stu okre­śla sie­bie jako oso­bę zwią­za­ną z Kościo­łem Anglii. Więk­szość z dumą mówi „no reli­gion”. Wśród ludzi powy­żej 70. roku życia pro­por­cje są zgo­ła odmien­ne.

Jed­nak z przy­czyn tego sta­nu rze­czy upa­tru­je się w dość sztyw­nym i kon­ser­wa­tyw­nym sys­te­mie para­fii, któ­re pokry­wa­ją cały kraj i opła­ca­ją miesz­ka­ją­cych na ich tere­nie księ­ży. Dys­ku­sja w Oks­for­dzie ma więc doty­czyć mię­dzy inny­mi kwe­stii nie­ru­cho­mo­ści kościel­nych czy spraw zatrud­nie­nia. — Roz­wa­że­nia będzie wyma­ga­ło, czy w śro­do­wi­sku wiel­ko­miej­skim, któ­re cechu­je się mobil­no­ścią, nadal spraw­dza się model przy­na­leż­no­ści do „sta­cjo­nar­nej” para­fii – prze­ko­nu­je prof. Woodhe­ad.

Nauko­wiec powo­ła­ła się na wyni­ki badań, któ­re poka­zu­ją, że ludzie w jej wie­ku (ok. 50 lat) są ostat­nim poko­le­niem, któ­re­mu na ser­cu leży los Kościo­ła Anglii. – Myślę, że moja gene­ra­cja jako ostat­nia myśli w ogó­le o przy­szło­ści Kościo­ła. Nie wiem, czy to zwia­stu­je jego zupeł­ny upa­dek, ale na pew­no przy­nie­sie roz­drob­nie­nie. Będą ist­nieć małe enkla­wy zdo­mi­no­wa­ne przez bia­łą kla­sę śred­nią – ostrze­gła badacz­ka.

W dys­ku­sji o przy­szło­ści Kościo­ła Anglii pada­ją więc hasła o potrze­bie zna­czą­cych zmian i rady­kal­nych reform. Wytwo­rze­niu pro­po­zy­cji w tym zakre­sie mają słu­żyć otwar­te deba­ty i dys­ku­sje, jak ta w Oks­for­dzie, w któ­rych udział może wziąć każ­dy zain­te­re­so­wa­ny.

Obser­wu­jąc pro­wa­dzo­ne dys­ku­sje myślę, że war­to nasłu­chi­wać gło­sów znad Tami­zy, bo pew­nych tema­tów i w Pol­sce nie da się pomi­nąć mil­cze­niem. Kościół na skra­ju upad­ku? Sądzę, że nie jest tak, dopó­ki jego człon­ko­wie (choć­by ich było nie­wie­lu) potra­fią z sobą dys­ku­to­wać. Mam na myśli rze­czy­wi­stą roz­mo­wę, w któ­rej każ­dy głos się liczy. Dopie­ro po roz­mo­wie i reflek­sji może przyjść czas na decy­zje.