Ani śladu prawosławia w Patriarchacie Moskiewskim

Zwierzch­nik auto­no­micz­nej Fiń­skiej Cer­kwi Pra­wo­sław­nej metro­po­li­ta Leon (Mak­ko­nen) wygło­sił 7 czerw­ca br. kaza­nie w sto­łecz­nym Sobo­rze Zaśnię­cia Bogu­ro­dzi­cy w związ­ku ze zło­żo­ną na ręce Eku­me­nicz­ne­go Patriar­chy Kon­stan­ty­no­po­la wolą przej­ścia w stan spo­czyn­ku i przy­go­to­wa­niu wybo­ru następ­cy.

Hie­rar­cha oparł homi­lię na ewan­ge­licz­nej przy­po­wie­ści o miło­sier­nym Sama­ry­ta­ni­nie, wska­zu­jąc na chrze­ści­jań­ską powin­ność i odpo­wie­dzial­ność wobec świa­ta. – Każ­de­go dnia musi­my decy­do­wać, czy jeste­śmy zain­te­re­so­wa­ny­mi dobry­mi Sama­ry­ta­na­mi czy obo­jęt­ny­mi prze­chod­nia­mi. I jeśli spoj­rzy­my sze­rzej na nasze wła­sne życie i glo­bal­ną histo­rię to jeste­śmy lub byli­śmy w pew­nych momen­tach nasze­go życia wszyst­ki­mi posta­cia­mi z tej przy­po­wie­ści – zazna­czył metro­po­li­ta.

Szcze­gól­ną uwa­gę zwró­ci­ły jed­nak sło­wa fiń­skie­go metro­po­li­ty odno­szą­ce się do zacho­wa­nia Rosyj­skiej Cer­kwi Pra­wo­sław­nej Patriar­cha­tu Moskiew­skie­go, któ­ra usta­mi patriar­chy Cyry­la i jego bisku­pów od pierw­szych dni rosyj­skiej agre­sji na Ukra­inie nie tyl­ko wspie­ra agre­sję Puti­na, ale też idzie znacz­nie dalej i uza­sad­nia i eska­lu­je ją przy uży­ciu reli­gij­nej argu­men­ta­cji. Abp Leon od same­go począt­ku rosyj­skiej inwa­zji zde­cy­do­wa­nie potę­piał woj­nę i dzia­ła­nia Moskwy, na co nie zdo­by­ło się wie­lu zwierzch­ni­ków lokal­nych i auto­no­micz­nych Cer­kwi.

Odno­sząc się do trud­nej sytu­acji podzie­lo­ne­go, glo­bal­ne­go pra­wo­sła­wia metro­po­li­ta Leon stwier­dził, że obec­ne cza­sy dopro­wa­dzi­ły do powsta­nie tota­li­tar­ne­go mitu i ide­olo­gii w prze­bra­niu pra­wo­sła­wia, któ­re w rze­czy­wi­sto­ści w ogó­le nie repre­zen­tu­je chrze­ści­jań­stwa. — Jesz­cze parę lat temu mogłem dostrzec śla­dy pra­wo­sła­wia w Patriar­cha­cie Moskiew­skim, ale zosta­ły one zastą­pio­ne pomie­sza­niem rosyj­skie­go mesja­ni­zmu, pra­wo­sław­ne­go faszy­zmu i etno­fi­le­ty­zmu – mówił abp Leon.

Naj­waż­niej­szy ran­gą hie­rar­cha pra­wo­sła­wia w Fin­lan­dii odniósł się tym samym do potę­pio­nej 152 lat temu pod­czas sobo­ru w Kon­stan­ty­no­po­lu here­zji etno­fi­le­ty­zmu. To ide­olo­gia, któ­ra abso­lu­ty­zu­je jed­ną gru­pę naro­do­wo­ścio­wą w cer­kiew­nej rodzi­nie, dopro­wa­dza­jąc do sto­pie­nia skraj­ne­go nacjo­na­li­zmu i reli­gij­nych prze­ko­nań. Ofi­cjal­nie tak­że rosyj­skie pra­wo­sła­wie odrzu­ca etno­fi­le­ty­zmu, lan­su­jąc jed­no­cze­śnie tota­li­tar­ną ide­olo­gię ruskie­go miru.

Metro­po­li­ta pod­kre­ślił, że Rosja uwa­ża się za jedy­ną siłę dobra w świe­cie, któ­ra prze­ciw­sta­wia się upa­dłe­mu Zacho­do­wi, co już samo w sobie sta­no­wi mani­chej­ską here­zję, suge­ru­ją­ca, że świat podzie­lo­ny jest na wal­kę świa­tła i ciem­no­ści, dobra i zła.

Abp Leon nie jest jedy­nym pra­wo­sław­nym hie­rar­chą kry­ty­ku­ją­cym w tak ostrych sło­wach dzia­ła­nia Patriar­cha­tu Moskiew­skie­go, jed­nak jest jed­nym z pierw­szych hie­rar­chów tej ran­gi, któ­ry jed­no­znacz­nie stwier­dził, że Rosyj­ska Cer­kiew Pra­wo­sław­na swo­imi dzia­ła­nia­mi i zbrod­ni­czą poli­ty­ką opu­ści­ła nie tyl­ko prze­strzeń pra­wo­sła­wia, ale i w ogó­le chrze­ści­jań­stwa. Cho­dzi nie tyl­ko o otwar­te wspie­ra­nie ter­ro­ry­zmu i ludo­bój­stwa w Ukra­inie przez Patriar­chat Moskiew­ski, ale i reli­gij­ną legi­ty­ma­cję dla poczy­nań Puti­na. Już na począt­ku woj­ny o here­zję etno­fi­le­ty­zmu patriar­chę Cyry­la i jego cer­kiew­ną orga­ni­za­cję oskar­ży­ło w otwar­tym liście 340 teo­lo­gów pra­wo­sław­nych z całe­go świa­ta.

Nie­wiel­ka, ale aktyw­na i pań­stwo­wa Cer­kiew

Fiń­ska Cer­kiew Pra­wo­sław­na jest auto­no­micz­nym Kościo­łem pra­wo­sław­nym w jurys­dyk­cji Patriar­cha­tu Kon­stan­ty­no­po­la, posia­da­ją­cym zale­d­wie 60 tys. wier­nych w trzech die­ce­zjach. W ostat­nich latach Cer­kiew, szcze­gól­nie w okre­sie (po)pandemicznym Cer­kiew odno­to­wa­ła wzrost kon­wer­sji na pra­wo­sła­wie, szcze­gól­nie wśród mło­dych ludzi.

Mimo nie­wiel­kiej licz­ny wier­nych Cer­kiew obec­na jest w życiu publicz­nym Fin­lan­dii i histo­rycz­nie posia­da obok Ewan­ge­lic­ko-Lute­rań­skie­go Kościo­ła Fin­lan­dii, do któ­re­go nale­ży nie­speł­na 70% Finów sta­tus Kościo­ła pań­stwo­we­go.

Abp Leon kie­ru­je fiń­ską Cer­kwią od 2001 roku. Jest jed­nym z nie­wie­lu hie­rar­chów pra­wo­sław­nych, któ­ry posia­da cór­kę. Pra­wo­sła­wie odrzu­ca obo­wiąz­ko­wy celi­bat duchow­nych, ale mni­si, z któ­rych rekru­tu­ją się mni­si, muszą zacho­wać bez­żeń­stwo. Przed przy­ję­ciem świę­ceń kapłań­skich arcy­bi­skup był zwy­kłym żona­tym kapła­nem, jed­nak jego żona zmar­ła (1977), a następ­nie duchow­ny przy­jął postrzy­ży­ny mni­sze i został bisku­pem.

Wła­dy­ka Leon przej­dzie w stan spo­czyn­ku 1 stycz­nia 2025. Wybo­ry nowe­go metro­po­li­ty Hel­si­nek i całej Fin­lan­dii odbę­dą się pod­czas Świę­te­go Sobo­ru Fiń­skiej Cer­kwi Pra­wo­sław­nej 28 listo­pa­da br., a intro­ni­za­cja 15 grud­nia br.

---

Gale­ria