Święcenia czterech biskupów w Kościele Polskokatolickim — komentarz

Świę­ce­nia bisku­pie w pol­sko­ka­to­lic­kiej kate­drze św. Marii Mag­da­le­ny mia­ły histo­ryczn zna­cze­nie. Dla­cze­go?

Pod­czas jed­nej litur­gii wyświę­co­no czte­rech nowych bisku­pów, w tym Bisku­pa Zwierzch­ni­ka bp. dr. Andrze­ja Gon­tar­ka, dwóch bisku­pów die­ce­zjal­nych bp. Sta­ni­sła­wa Bose­go oraz bp. Anto­nie­go Nor­ma­na, a tak­że bisku­pa pomoc­ni­cze­go die­ce­zji war­szaw­skiej ks. bp. Hen­ry­ka Dąbrow­skie­go.

Po dru­gie: obrzę­dy kon­se­kra­cji odby­wa­ły się w j. nie­miec­kim z komen­ta­rzem w j. pol­skim (wypo­wia­da­nym i zapi­sa­nym). Robi­ło to ogrom­ne wra­że­nie, gdy po uro­czy­ście odśpie­wa­ny Hym­nie Wia­ry na melo­dię roty, wybrzmie­wa­ją­cej jesz­cze pod­czas oka­dza­nia ołta­rza, pierw­sze sło­wa litur­gii wybrzmia­ły po nie­miec­ku. W histo­rii tego miej­sca nie jest to nic nad­zwy­czaj­ne­go, bo dłu­żej modlo­no się w tej świą­ty­ni po nie­miec­ku niż po pol­sku, ale w kon­tek­ście Kościo­ła Pol­sko­ka­to­lic­kie­go było to coś wię­cej niż cie­ka­wost­ka języ­ko­wa.

Wyświetl ten post na Insta­gra­mie

Przy­znać trze­ba, że cere­mo­nia prze­bie­ga­ła pod tym aspek­tem dość spraw­nie, a zakłó­ca­ła ją momen­ta­mi zbęd­na kon­fe­ran­sjer­ka duchow­ne­go-cere­mo­nia­rza, w tym przede wszyst­kim komen­ta­rze jak­by rodem z pro­gra­mu roz­ryw­ko­we­go w tele­wi­zji.

Po trze­cie: po raz pierw­szy w obrzę­dach świę­ceń bisku­pich w Koście­le Pol­sko­ka­to­lic­kim wziął udział angli­kań­ski hie­rar­cha bp David Hamid, biskup pomoc­ni­czy die­ce­zji euro­pej­skiej Kościo­ła Anglii, z któ­rym Kościół Pol­sko­ka­to­lic­ki jest w peł­nej jed­no­ści poprzez Unię Utrechc­ką. To umię­dzy­na­ro­do­wie­nie Kościo­ła, wykra­cza­ją­ce poza Unię Utrechc­ką, to dobry pro­gno­styk.

Pyta­nie, czy Kościół Pol­sko­ka­to­lic­ki zechce się przez to okno wychy­lić czy nie będzie takiej potrze­by.

W Utrech­cie, ale…

Jest jesz­cze kil­ka innych kwe­stii, na któ­re war­to zwró­cić uwa­gę. Mszy prze­wod­ni­czył biskup Haar­le­mu Dirk Scho­on w asy­ście bisku­pów sta­ro­ka­to­lic­kich Unii Utrechc­kiej. Tym samym potwier­dzi­ło się, że (póki co) Kościół Pol­sko­ka­to­lic­ki pozo­sta­je człon­kiem Unii Utrechc­kiej. A to, jakie jest tego zna­cze­nie, zgrab­nie wyar­ty­ku­ło­wał w swo­im kaza­niu bp Dirk Scho­on.

Cha­rak­te­ry­stycz­ne było rów­nież to, że wśród bisku­pów wkła­da­ją­cych ręce na nowo kon­se­kro­wa­nych hie­rar­chów pol­sko­ka­to­lic­kich był też Arcy­bi­skup Utrech­tu, któ­ry jedy­nie kon­ce­le­bro­wał. Zasad­ni­czo to on „powi­nien być” głów­nym kon­se­kra­to­rem, gdyż jest pri­mus inter pares pośród bisku­pów Unii Utrechc­kiej, jed­nak wewnętrz­ne usta­le­nia dopro­wa­dzi­ły do inne­go roz­wią­za­nia. Być może – to jedy­nie spe­ku­la­cja – kon­ser­wa­tyw­ne skrzy­dło Kościo­ła Pol­sko­ka­to­lic­kie­go mia­ło za złe albo czu­ło­by się nie­kom­for­to­wo, gdy­by nabo­żeń­stwu prze­wod­ni­czył hie­rar­cha, któ­ry wcze­śniej kon­se­kro­wał pierw­szą w histo­rii sta­ro­ka­to­lic­ką biskup­kę Unii Utrechc­kiej bp Marię Kubin.

Wpraw­dzie w roz­mo­wie z ekumenizm.po bp Andrzej Gon­ta­rek dekla­ro­wał, że tema­tu kobiet się nie boi, nie­mniej nie spo­sób nie zauwa­żyć, że temat wywo­łu­je w Koście­le Pol­sko­ka­to­lic­kim dziw­ne zmie­sza­nie i jak­by dez­orien­ta­cję. Z pew­no­ścią jest to Kościół, któ­ry naj­mniej wpi­su­je się w dzi­siej­szą toż­sa­mość Unii z wyśru­bo­wa­nym wręcz patriar­cha­li­zmem. Kwe­stia ta wią­że się z tym, co dziś jest naj­więk­szym pro­ble­mem tego Kościo­ła – jego toż­sa­mość, któ­ra zasad­ni­czo jest sła­bo widocz­na, mimo iż teo­re­tycz­nie poten­cjał jest. Być może jest też tak, że Kościół Pol­sko­ka­to­lic­ki nie chce nicze­go zmie­niać, chce mieć nie­ja­sne kon­tu­ry i być nie­do­po­wie­dzia­ny, jed­nak na ryn­ku reli­gij­no­ści, szcze­gól­nie w seg­men­cie sta­ro­ka­to­lic­kim, jest dość cia­sno, a i ude­rza­ją­ce podo­bień­stwo do Kościo­ła rzym­sko­ka­to­lic­kie­go, któ­ry jest zde­cy­do­wa­nie bar­dziej róż­no­rod­ny niż Kościół Pol­sko­ka­to­lic­ki, może pro­wa­dzić do nie­chcia­nych wyzwań.

Maria­wic­ki akcent

Ręce na nowych bisku­pów wło­żył rów­nież bp M. Ludwik Jabłoń­ski z Kościo­ła Sta­ro­ka­to­lic­kie­go Maria­wi­tów, do nie­daw­na peł­nią­cy obo­wiąz­ki Bisku­pa Naczel­ne­go. Był to moment waż­ny, gdyż nawet jeśli Kościół Pol­sko­ka­to­lic­ki i Kościół Sta­ro­ka­to­lic­ki Maria­wi­tów łączy gościn­ność eucha­ry­stycz­na i bli­ska histo­ria (przy­po­mnieć nale­ży, że hie­rar­chia pol­sko­ka­to­lic­ka w Pol­sce zaist­nia­ła dzię­ki maria­wi­tom) to jed­nak trud­no mówić o jakiejś nad­zwy­czaj­nej ser­decz­no­ści oby­dwu Kościo­łów, a o wie­le bar­dziej o popraw­no­ści zmie­sza­nej z uprze­dze­nia­mi i nie­uf­no­ścią, co nie­kie­dy widać i sły­chać. Tak było za cza­sów bpa Wik­to­ra Wyso­czań­skie­go, być może teraz coś się zmie­ni. Nie jest to jedy­nie kwe­stia pol­sko­ka­to­li­ków, ale też maria­wi­tów.

War­to wska­zać na to, że bp M. Ludwik Jabłoń­ski wkła­dał ręce na nowych bisku­pów nie­speł­na tydzień po tym, gdy Kapi­tu­ła Gene­ral­na Kościo­ła Sta­ro­ka­to­lic­kie­go Maria­wi­tów nało­ży­ła nie­zwy­kle ostre sank­cje na swo­je­go byłe­go Bisku­pa Naczel­ne­go. Ten aspekt, choć może mar­gi­nal­ny, też nie jest bez zna­cze­nia.

Bez PNKK

Uwa­gę zwra­ca­ła tak­że nie­obec­ność bisku­pów Pol­skie­go Naro­do­we­go Kościo­ła Kato­lic­kie­go w USA, co jak­by zała­twia spra­wę przy­naj­mniej for­mal­ne­go kie­run­ku Kościo­ła Pol­sko­ka­to­lic­kie­go. War­to przy­po­mnieć, że pod­czas pogrze­bu bpa Wik­to­ra Wyso­czań­skie­go hie­rar­cha PNKK wyszedł dale­ko poza fune­ral­ną reto­ry­kę prze­ma­wia­jąc do zgro­ma­dzo­nych ludzi w spo­sób, suge­ru­ją­cy, iż zasad­ni­czo nie mają wybo­ru i muszą popro­sić o kon­se­kra­cję PNKK, a Kościół Pol­sko­ka­to­lic­ki to wła­ści­wie zamor­ska kolo­nia PNKK. Skąd­inąd wia­do­mo, że samo PNKK pogrą­żo­ne jest w kry­zy­sie i z dale­kiej Ame­ry­ki w ramach klu­bu Unii Scran­toń­skiej ani liczeb­no­ścio­wo ani teo­lo­gicz­nie nie sta­no­wi jakiej­kol­wiek alter­na­ty­wy dla Unii Utrechc­kiej.

Pod­czas nabo­żeń­stwa w kate­drze pol­sko­ka­to­lic­kiej obec­ni byli goście z Kościo­łów Pol­skiej Rady Eku­me­nicz­nej (prze­ma­wia­li bisku­pi z Kościo­ła pra­wo­sław­ne­go i Kościo­ła ewan­ge­lic­ko-augs­bur­skie­go), choć sama Rada repre­zen­to­wa­na nie była. Była dyrek­tor Towa­rzy­stwa Biblij­ne­go Iga Zalisz, a tak­że repre­zen­tant Kościo­ła rzym­sko­ka­to­lic­kie­go w oso­bie bpa Adria­na Puta, bisku­pa pomoc­ni­cze­go die­ce­zji zie­lo­no­gór­sko-gorzow­skiej, odpo­wia­da­ją­ce­go jed­no­cze­śnie z ramie­nia Kon­fe­ren­cji Epi­sko­pa­tu Pol­ski za dia­log z Kościo­łem Pol­sko­ka­to­lic­kim. Obec­nie dia­log ten znaj­du­je się w try­bie czu­wa­nia bez pomy­słu na jego przy­szłość i moż­na – póki co zało­żyć – że podzie­li on los dia­lo­gu z maria­wi­ta­mi, czy­li się zakoń­czy.

Mitra i pasto­rał wszystkiego/niczego nie zała­twią

Trzy­go­dzin­ne nabo­żeń­stwo kon­se­kra­cyj­ne było dobrze i zasad­ni­czo spraw­nie zor­ga­ni­zo­wa­ne. Fre­kwen­cja dopi­sa­ła. Jed­nak samo nabo­żeń­stwo i rów­nież ingre­sy, któ­re cze­ka­ją wszyst­kich bisku­pów, to tyl­ko rado­sne inter­lu­dium wyzwań, jakie znaj­du­ją się przed Kościo­łem Pol­sko­ka­to­lic­kim.

Mitry, pek­to­ra­ły i pasto­ra­ły, a już szcze­gól­nie absur­dal­ne komen­ta­rze cere­mo­nia­rza o bisku­pach jako prze­dłu­że­niu ręki Bożej, nie zmie­nią fak­tu, że nawet po zaże­gna­niu suk­ce­syj­ne­go kry­zy­su Kościół Pol­sko­ka­to­lic­ki musi się zająć inny­mi kry­zy­sa­mi, któ­re w roz­mo­wie z ekumenizm.pl zasy­gna­li­zo­wał bp Gon­ta­rek. Do tego docho­dzą inne pro­ble­my, któ­re w wywia­dzie zosta­ły pomi­nię­te.

Było­by źle, gdy­by Kościół ten uciekł w stro­nę epi­sko­po­cen­try­zmu, jakiejś wer­sji niszo­we­go kle­ry­ka­li­zmu pozor­nie kon­ku­ren­cyj­ne­go wobec domi­nu­ją­ce­go wyzwa­nia. Bar­dzo wie­le zale­ży od nowe­go kie­row­nic­twa Kościo­ła, ale nie wszyst­ko.

» Zapis całej uro­czy­sto­ści udzie­le­nia sakry bisku­piej

---

Gale­ria