Społeczeństwo polityka

Wielebny Senator — baptystyczny pastor Raphael Warnock wygrywa w Georgii


Dra­ma­tycz­ne sce­ny na waszyng­toń­skim Kapi­to­lu wstrzą­snę­ły USA i świa­tem. Przy­ćmi­ły waż­ne wyda­rze­nie, dzię­ki któ­re­mu pre­zy­dent Joe Biden będzie miał zde­cy­do­wa­nie więk­sze moż­li­wo­ści reali­zo­wa­nia swo­je­go pro­gra­mu. Więk­szość w dwu­izbo­wym Kon­gre­sie ma teraz Par­tia Demo­kra­tycz­na. W wal­ce o dwa sena­tor­skie miej­sca w sta­nie Geo­r­gia wygra­li kan­dy­da­ci demo­kra­tów: bap­ty­stycz­ny pastor Rapha­el War­nock oraz wyzna­ją­cy juda­izm Jon Ossoff.



Od zakoń­cze­nia wybo­rów pre­zy­denc­kich stan Geo­r­gia nie scho­dził z czo­łó­wek gazet. O ile jesz­cze w wie­czór wybor­czy zwy­cię­stwo Donal­da Trum­pa w Geo­r­gii było naj­bar­dziej praw­do­po­dob­ne, o tyle po spły­wa­niu kolej­nych gło­sów odda­nych dro­gą kore­spon­den­cyj­ną Joe Biden zaczął się wysu­wać na pro­wa­dze­nie.

Na żąda­nie szta­bu Trum­pa w Geo­r­gii zarzą­dzo­no paro­krot­nie ponow­ne prze­li­cze­nie gło­sów i za każ­dym razem wybor­cza komi­sja sta­nu, w któ­rym rzą­dzą repu­bli­ka­nie, pod­kre­śla­ła, że wybo­ry zosta­ły prze­pro­wa­dzo­ne pra­wi­dło­wo, a wynik nie pozo­sta­wia wąt­pli­wo­ści: elek­tor­skie gło­sy Geo­r­gii zdo­by­wa Joe Biden.


Dla­cze­go wybo­ry w Geo­r­gii były takie waż­ne?

Jed­no­cze­śnie z wybo­ra­mi pre­zy­denc­ki­mi prze­pro­wa­dzo­no wybo­ry uzu­peł­nia­ją­ce do Sena­tu – Geo­r­gii przy­słu­gu­je dwóch sena­to­rów, ale ponie­waż żaden z kan­dy­da­tów nie otrzy­mał 50% gło­sów koniecz­na sta­ła się dogryw­ka wyzna­czo­na na 6 stycz­nia 2021 r., przy któ­rej decy­du­je już zwy­kła więk­szość gło­sów.

W naj­droż­szą w histo­rii USA sta­no­wą kam­pa­nię zaan­ga­żo­wa­li się naj­waż­niej­si poli­ty­cy oby­dwu obo­zów – Joe Biden i Kama­la Har­ris oraz Donald Trump i Mike Pen­ce.

Dotych­czas fote­le sena­tor­skie były w posia­da­niu repu­bli­ka­nów – Davi­da Per­due oraz mia­no­wa­nej nie­daw­no Kel­ly Loef­fler. Wyzwa­nie rzu­ci­li im demo­kra­tycz­ni poli­ty­cy – bap­ty­stycz­ny pastor dr Rapha­el War­nock oraz dzien­ni­karz śled­czy Jon Ossoff. Gdy pod Bia­łym Domem urzę­du­ją­cy jesz­cze pre­zy­dent pod­bu­rzał tłum, zachę­ca­jąc do agre­sji i ata­ku na Kapi­tol, pew­ne było już zwy­cię­stwo pasto­ra War­noc­ka, a kil­ka godzin póź­niej ogło­szo­no rów­nież wygra­ną Ossof­fa.

Tym samym demo­kra­ci, któ­rzy już dys­po­nu­ją więk­szo­ścią w Izbie Repre­zen­tan­tów, zdo­by­li 50% miejsc w Sena­cie, gdzie przy remi­so­wym roz­ło­że­niu gło­sów decy­du­ją­cy głos ma wice­pre­zy­dent USA, któ­ry, a w tym wypad­ku, któ­ra prze­wod­ni­czy Sena­to­wi. Po zaprzy­się­że­niu 20 stycz­nia 2021 r. pierw­szą kobie­tą na urzę­dzie wice­pre­zy­den­ta USA zosta­nie Kama­la Har­ris.


Geo­r­gia — pro­te­stanc­ki stan

Zwy­cię­stwo War­noc­ka – pierw­sze­go Afro­ame­ry­ka­ni­na, któ­ry zdo­był miej­sce w Sena­cie w Geo­r­gii i w ogó­le w połu­dnio­wym sta­nie — to ogrom­ny triumf afro­ame­ry­kań­skiej spo­łecz­no­ści, któ­ra sta­no­wi ok. 33% popu­la­cji sta­nu (w 1990 odse­tek ten wyno­sił 27%).

Pod wzglę­dem reli­gij­nym Geo­r­gia jest zde­cy­do­wa­nie pro­te­stanc­kim sta­nem, bo aż 70% miesz­kań­ców sta­nu to pro­te­stan­ci róż­nych wyznań, wśród któ­rych naj­więk­szą deno­mi­na­cję sta­no­wi Kon­wen­cja Połu­dnio­wych Bap­ty­stów, a następ­nie Zjed­no­czo­ny Kościół Meto­dy­stycz­ny. Do Kościo­ła rzym­sko­ka­to­lic­kie­go zor­ga­ni­zo­wa­ne­go w archi­die­ce­zji Atlan­ty oraz die­ce­zji Savan­nah, nale­ży ok. 10% lud­no­ści.


Bap­ty­stycz­ny duchow­ny

Kościel­na karie­ra War­noc­ka jest impo­nu­ją­ca – był duchow­nym w histo­rycz­nym Abi­syń­skim Zbo­rze Bap­ty­stów w Nowym Yor­ku, a póź­niej pasto­rem Meto­dy­stycz­ne­go Epi­sko­pal­ne­go Kościo­ła w Bal­ti­mo­re – oby­dwie pla­ców­ki to zbo­ry afro­ame­ry­kań­skie z moc­nym ukie­run­ko­wa­niem pro­spo­łecz­nym, w tym nie tyl­ko dzia­łal­no­ścią dobro­czyn­ną, ale rów­nież aktyw­ny­mi dzia­ła­nia­mi na rzecz wyklu­czo­nych i wal­ka o zabez­pie­cze­nie socjal­ne naj­słab­szych.

Jed­nak praw­dzi­wym prze­ło­mem było roz­po­czę­cie w 2005 roku służ­by w Kościół Bap­ty­stów Eben-Ezer (Ebe­ne­zer Bap­tist Church) – chy­ba naj­bar­dziej zna­nej wspól­no­cie bap­ty­stów w USA, jeśli nie na całym świe­cie, a to ze wzglę­du na pasto­ra Mar­ti­na Luthe­ra Kin­ga Jr., bojow­ni­ka o pra­wa oby­wa­tel­skie afro­ame­ry­kań­skiej mniej­szo­ści.

Powsta­ły w latach 80. XIX wie­ku zbór wpi­sa­ny jest w sagę rodzi­ny Kin­gów. Dru­gim w histo­rii wspól­no­ty pro­bosz­czem (pierw­szym pasto­rem) był Adam Daniel Wil­liams, budow­ni­czy histo­rycz­ne­go kościo­ła, któ­ry dziś mogą zwie­dzać tury­ści. Naprze­ciw­ko nie­go wybu­do­wa­no na prze­ło­mie 1999/2000 roku nowy kościół, aby mógł pomie­ścić 6‑tysięczny zbór.

W latach 1931–1975 pierw­szy pasto­rem zbo­ru był pastor Mar­tin King Senior. W 1934 r. pastor King prze­by­wał w Niem­czech na mię­dzy­na­ro­do­wej kon­fe­ren­cji bap­ty­stycz­nej i odwie­dził miej­sca pamię­ci zwią­za­ne z refor­ma­to­rem Kościo­ła ks. dr. Mar­ci­nem Lutrem. Będąc pod wiel­kim wra­że­niem refor­ma­to­ra posta­no­wił zmie­nić swo­je i swo­je­go naj­star­sze­go syna nazwi­sko poprzez doda­nie nazwi­ska Lutra – od tej pory duchow­ny pod­pi­sy­wał się jako Mar­tin Luther King.

W 1960 roku pasto­rem pomoc­ni­czym w zbo­rze został jego syn, pastor dr Mar­tin Luther King Jr., któ­ry ten urząd peł­nił aż do dnia swo­jej śmier­ci, gdy w 1968 r. został zastrze­lo­ny w zama­chu w Mem­phis.

Zbór Eben-Ezer nale­ży do Naro­do­wej Kon­wen­cji Bap­ty­stów (NBC, ok. 8,5 mln wier­nych). NBC jest znacz­nie bar­dziej pro­gre­syw­na od domi­nu­ją­cej i kon­ser­wa­tyw­nej Kon­wen­cji Połu­dnio­wych Bap­ty­stów (SBC), któ­ra powsta­ła z ini­cja­ty­wy wła­ści­cie­li i han­dla­rzy nie­wol­ni­ków (dziś w SBC są rów­nież Afro­ame­ry­ka­nie).

Spo­łecz­no-poli­tycz­ne zaan­ga­żo­wa­nie zbo­ru nie zakoń­czy­ło się na rodzi­nie Kin­gów, cze­go przy­kła­dem jest War­nock, któ­ry pod­kre­śla swo­je przy­wią­za­nie do dzie­dzic­twa Mar­ti­na Luthe­ra Kin­ga Jr., anga­żu­jąc się rów­nież aktyw­nie w popu­la­ry­za­cję idei bap­ty­stycz­ne­go męczen­ni­ka.

Ze zbo­rem zwią­za­ny był rów­nież zmar­ły w lip­cu 2020 r. depu­to­wa­ny Izby Repre­zen­tan­tów John Lewis, ordy­no­wa­ny duchow­ny bap­ty­stycz­ny i zna­ny bojow­nik o pra­wa mniej­szo­ści afro­ame­ry­kań­skiej.

Sam War­nock w w świe­cie poli­ty­ki zna­ny jest od daw­na. To on udzie­lał bło­go­sła­wień­stwa pre­zy­den­to­wi Barac­ko­wi Oba­mie na inau­gu­ra­cję dru­giej kaden­cji i był pomy­sło­daw­cą, współ­or­ga­ni­za­to­rem wie­lu pro­jek­tów spo­łecz­nych — ostat­nio w kwe­stii zapew­nie­nia pod­sta­wo­wej ochro­ny zdro­wot­nej dla naj­bied­niej­szych w związ­ku ze zmia­na­mi wpro­wa­dzo­ny­mi przez admi­ni­stra­cję Trum­pa.


Sena­tor i pastor w jed­nym

Wygra­na pasto­ra War­noc­ka nie ozna­cza, że Zbór Eben-Ezer stra­ci swo­je­go dusz­pa­ste­rza. War­nock zapo­wie­dział, że będzie łączył służ­bę kościel­ną z zaan­ga­żo­wa­niem poli­tycz­nym. W roz­mo­wie z Reli­gion News Servi­ce, wie­leb­ny War­nock pod­kre­ślił, że zamie­rza powró­cić na ambo­nę i jak co nie­dzie­lę wygła­szać kaza­nia i mówić do ludzi. – Odłą­cze­nie się od lokal­nej spo­łecz­no­ści i poświę­ca­nie całe­go cza­su na roz­mo­wy z poli­ty­ka­mi to ostat­nia rzecz, jakiej chcę. Przy­pad­ko­wo sta­łem się poli­ty­kiem, ale nie zamie­rzać nim zosta­wać. Chcę być publicz­nym słu­gą – powie­dział pastor.

W róż­nych wypo­wie­dziach duchow­ny zazna­czał, że jego pra­ca dusz­pa­ster­ska będzie wspar­ciem dla jego dzia­łań poli­tycz­nych. Prze­ko­ny­wał, że dzię­ki pra­cy w Koście­le utrzy­ma kon­takt z rze­czy­wi­sto­ścią i będzie wie­dział o real­nych pro­ble­mach ludzi, któ­rzy go wybra­li.

War­nock nie będzie pierw­szym duchow­nym, któ­ry zasią­dzie na waszyng­toń­skim Kapi­to­lu — było ich co naj­mniej kil­ku (głów­nie bap­ty­ści i meto­dy­ści). Oprócz War­noc­ka duchow­nym na Kapi­to­lu jest rów­nież dep. Ema­nu­el Cle­aver ze sta­nu Mis­so­uri, duchow­ny Zjed­no­czo­ne­go Kościo­ła Meto­dy­stycz­ne­go, któ­ry po obję­ciu urzę­du zre­zy­gno­wał z aktyw­nej służ­by duchow­ne­go. Cał­kiem nie­daw­no, bo pod­czas modli­twy inau­gu­ru­ją­cej posie­dze­nie 117. Kon­gre­su, Cle­aver zmó­wił modli­twę, któ­rej zakoń­cze­nie pole­ga­ją­ce na grze słów, roz­wście­czy­ło kon­ser­wa­ty­stów — na koniec powie­dział nie tyl­ko “amen” (po angiel­sku sło­wo to odpo­wied­nio może ozna­czać rów­nież męż­czy­znę” — a man), ale też “woman” (pół. kobie­ta).


‘Poli­tycz­ni duchow­ni’

Bez­po­śred­nie zaan­ga­żo­wa­nie poli­tycz­ne duchow­nych pro­te­stanc­kich w USA ma swo­ją dłu­gą tra­dy­cję i mimo wpi­sa­ne­go w Kon­sty­tu­cję USA roz­dzia­łu Kościo­ła (reli­gii) od pań­stwa, niko­go nie dzi­wią duchow­ni róż­nych wyznań i reli­gii zaan­ga­żo­wa­ni poli­tycz­nie na róż­nych szcze­blach wła­dzy. Doty­czy to szcze­gól­nie duchow­nych ewan­ge­li­kal­nych — zarów­no kon­ser­wa­tyw­nych, któ­rzy w zde­cy­do­wa­nej więk­szo­ści wspar­li Donal­da Trum­pa, jak i pro­gre­syw­nych, któ­rzy wspar­li Bide­na i przy­czy­ni­li się do zwy­cię­stwa demo­kra­ty w new­ral­gicz­nych sta­nach.

Duchow­ni peł­nią­cy waż­ne funk­cje pań­stwo­we zna­ni są tak­że w Euro­pie, w tym przede wszyst­kim w Niem­czech — duchow­nym lute­rań­skim jest (choć prze­nie­sio­nym w stan spo­czyn­ku) były pre­zy­dent RFN Joachim Gauck, czy też Mar­kus Mec­kel (ostat­ni mini­ster spraw zagra­nicz­nych NRD) albo Chri­sti­ne Lie­berk­necht, lute­rań­ska teo­loż­ka i duchow­na, a w latach 2009–2014 pre­mier Turyn­gii. W Niem­czech duchow­ni ewan­ge­lic­cy nie mogą peł­nić jed­no­cze­śnie czyn­nej służ­by w Koście­le i w poli­ty­ce — przed wybo­ra­mi zawie­sza­ni są w pra­wach wyni­ka­ją­cych z ordy­na­cji, a w cza­sie peł­nie­nia urzę­du poli­tycz­ne­go nie wol­no im wygła­szać kazań ani udzie­lać sakra­men­tów.


Bap­ty­ści w 117. Kon­gre­sie

W nowym, 117. Kon­gre­sie Sta­nów Zjed­no­czo­nych licz­ba par­la­men­ta­rzy­stów okre­śla­ją­cych się jako bap­ty­ści (róż­nych afi­lia­cji) wyno­si 66, co sta­no­wi 12,4% całe­go Kon­gre­su. Według danych Pew Rese­arch Cen­ter 15% Ame­ry­ka­nów przy­zna­ję się do wyzna­nia bap­ty­stycz­ne­go.

Bap­tyst­ką jest rów­nież wice­pre­zy­dent­ka Kama­la Har­ris. Spo­śród ostat­nich pre­zy­den­tów USA bap­ty­sta­mi są Jim­my Car­ter i Bill Clin­ton.


» Ekumenizm.pl: Trump czy Biden? Kan­dy­da­ci wal­czą o ewan­ge­li­kal­ne gło­sy


Ekumenizm.pl działa dzięki swoim Czytelnikom!
Portal ekumenizm.pl działa na zasadzie charytatywnej pracy naszej redakcji. Zachęcamy do wsparcia poprzez darowizny i Patronite.