Prorosyjski metropolita Daniel nowym patriarchą bułgarskiej Cerkwi

Wybór nowe­go patriar­chy stał się koniecz­ny po śmier­ci patriar­chy Neo­fi­ty w mar­cu 2024 r. Buł­gar­ska Cer­kiew Pra­wo­sław­na jest naj­więk­szym Kościo­łem w Buł­ga­rii i nale­ży do nie­go ok. 80% oby­wa­te­li, tj. nie­speł­na 6 milio­nów wier­nych, a tak­że ponad milion wier­nych w buł­gar­skich die­ce­zjach zagra­ni­cą.

Buł­gar­ska Cer­kiew uzna­wa­na jest za jed­ną z naj­bar­dziej kon­ser­wa­tyw­nych, lokal­nych Kościo­łów pra­wo­sław­nych na świe­cie. Od lat nie uczest­ni­czy w ofi­cjal­nym dia­lo­gu eku­me­nicz­nym, a w spra­wach ogól­no­cer­kiew­nych repre­zen­tu­je linię Patriar­cha­tu Moskiew­skie­go.

Wyrów­na­ny wyścig metro­po­li­tów

Synod elek­cyj­ny Buł­gar­skiej Cer­kwi Pra­wo­sław­nej doko­nał wybo­ru nowe­go patriar­chy w dwóch turach. W pierw­szej więk­szość spo­śród 138 gło­sów, bo aż 64, uzy­skał metro­po­li­ta wra­czań­ski Grze­gorz (Cwet­kow), a następ­nie metro­po­li­ta widyń­ski Daniel, któ­ry otrzy­mał 51 gło­sów elek­tor­skich. Ostat­nim spo­śród trzech hie­rar­chów był metro­po­li­ta łowec­ki Gabriel (Dinew) z 19 gło­sa­mi. Odda­no czte­ry gło­sy nie­waż­ne. Do dru­giej run­dy prze­szli metro­po­li­ci Grze­gorz i Daniel.

W dru­giej turze kolej­ność się odwró­ci­ła – metro­po­li­ta Daniel otrzy­mał 69 gło­sów, a Grze­gorz 66, a gło­sów nie­waż­nych odda­no trzy.

Tym samym metro­po­li­tą sofij­skim i całej Buł­ga­rii został metro­po­li­ta Daniel, któ­ry bisku­pem jest od 2008 roku. Wów­czas jako biskup dra­go­wi­tyj­ski był wika­riu­szem metro­po­lii new­ro­kop­skiej. W 2011 Cer­kiew powie­rzy­ła mu kie­ro­wa­nie buł­gar­ski­mi epar­chia­mi w USA, Kana­dzie i Austra­lii. W 2018 roku powró­cił do kra­ju, obej­mu­ją metro­po­lię widyń­ską.

W dniu wybo­ru odby­ła się rów­nież intro­ni­za­cja nowe­go zwierzch­ni­ka Buł­gar­skiej Cer­kwi Pra­wo­sław­nej.

Do Patriar­sze­go Sobo­ru św. Alek­san­dra New­skie­go w Sofii przy­by­ły wła­dze pań­stwo­we, buł­gar­ski epi­sko­pat pra­wo­sław­ny, przed­sta­wi­cie­le innych Cer­kwi lokal­nych oraz goście eku­me­nicz­ni, w tym kard. Kurt Koch z Papie­skiej Dyka­ste­rii ds. Popie­ra­nia Jed­no­ści Chrze­ści­jan.

Pro­ro­syj­ski hie­rar­cha

Jesz­cze przed roz­po­czę­ciem posie­dze­nia Sobo­ru, metro­po­li­ta Daniel udzie­lił wywia­du Radio Buł­gar­skie­mu. W trwa­ją­cej pra­wie 20 minut roz­mo­wie, hie­rar­cha ostro skry­ty­ko­wał decy­zję Eku­me­nicz­ne­go Patriar­chy Kon­stan­ty­no­po­la Bar­tło­mie­ja, któ­ry w 2019 roku nadał auto­ke­fa­lię Cer­kwi Pra­wo­sław­nej w Ukra­inie. W roz­mo­wie przy­szły patriar­cha powtó­rzył argu­men­ta­cję lan­so­wa­ną przez Rosyj­ską Cer­kiew Pra­wo­sław­ną i porów­nał stan ukra­iń­skie­go pra­wo­sła­wia do sytu­acji Cer­kwi w cza­sach ZSRR, mówiąc o prze­śla­do­wa­niach i nisz­cze­niu świą­tyń. Ponad­to stwier­dził, że „nie­ka­no­nicz­na decy­zja” Bar­tło­mie­ja dopro­wa­dzi­ła do jesz­cze więk­szych podzia­łów w Ukra­inie.

Patriar­cha buł­gar­ski Daniel – podob­nie jak inni pro­ro­syj­scy hie­rar­cho­wie w wie­lu innych kra­jach euro­pej­skich, w tym w Pol­sce — uży­wa wobec Cer­kwi Pra­wo­sław­nej w Ukra­inie okre­śleń typu „tak zwa­na Cer­kiew” i odma­wia uzna­nia jej kano­nicz­no­ści wspie­ra­jąc rosyj­ską nar­ra­cję.

Gra­tu­la­cje nowe­mu patriar­sze prze­słał zarów­no patriar­cha moskiew­ski Cyryl, jak i metro­po­li­ta Epi­fa­niusz z Ukra­iny. Ten pierw­szy został wymie­nio­ny pod­czas Litur­gii. Epi­fa­niusz w liście skie­ro­wa­nym do patriar­chy Danie­la przy­po­mniał, że jego poprzed­nik Neo­fit potę­pił rosyj­ską agre­sję na Ukra­inę i wyra­ził nadzie­ję, że to samo uczy­ni on, jed­nak nadzie­je na to są nikłe.

Jak infor­mu­je Radio Wol­na Euro­pa, w kon­tek­ście rosyj­skie­go ata­ku na Ukra­inę patriar­cha Daniel posta­wił agre­so­ra na rów­ni z ofia­rą, stwier­dza­jąc, że oby­dwa kra­je są agre­so­ra­mi. Co wię­cej, po nie­daw­nej afe­rze szpie­gow­skiej w Buł­ga­rii, w któ­rą zamie­sza­ni byli kapła­ni Rosyj­skiej Cer­kwi Pra­wo­sław­nej wyda­le­ni z kra­ju, metro­po­li­ta skry­ty­ko­wał zbyt rady­kal­ne jego zda­niem poste­po­wa­nie wobec rosyj­skich duchow­nych prze­by­wa­ją­cych w Buł­ga­rii.

Jesz­cze przed ofi­cjal­ną intro­ni­za­cją, na któ­rą przy­był patriar­cha eku­me­nicz­ny Kon­stan­ty­no­po­la Bar­tło­miej, buł­gar­ski hie­rar­cha zaape­lo­wał o jed­ność Cer­kwi i zade­kla­ro­wał chęć dia­lo­gu na temat sytu­acji pra­wo­sła­wia na świe­cie.

Dymi­sja po wybo­rze

Wybór metro­po­li­ty Danie­la na patriar­chę docze­kał się już jed­nej, wewnątrz­cer­kiew­nej dymi­sji – ze sta­no­wi­ska zre­zy­gno­wał wpły­wo­wy archi­man­dry­ta Nika­nor z Mona­ste­ru Gigiń­skie­go św. św. Kosmy i Damia­na, argu­men­tu­jąc swo­ją decy­zję zupeł­nie innym sta­no­wi­skiem ws. sytu­acji świa­to­we­go pra­wo­sła­wia i sto­sun­ku wobec rosyj­skiej agre­sji na Ukra­inę. Patriar­cha Daniel odrzu­cił dymi­sję i zapo­wie­dział pod­ję­cie roz­mo­wy z archi­man­dry­tą.

Na stro­nach Pol­skie­go Auto­ke­fa­licz­ne­go Kościo­ła Pra­wo­sław­ne­go nie uka­za­ła się żad­na wzmian­ka na temat tego, czy któ­ry­kol­wiek z hie­rar­chów PAKP repre­zen­to­wał pol­ską Cer­kiew pod­czas intro­ni­za­cji patriar­chy Danie­la. Repre­zen­ta­cji PAKP zabra­kło rów­nież pod­czas pogrze­bu patriar­chy Neo­fi­ta.

---

Gale­ria